Tác giả: Nguyễn Thị Ly Kha.NXB Giáo dục Việt Nam 2008, 2009, 300 trang
      Lá»i giá»›i thiệu      Cuốn Ngữ pháp tiếng Việt (dùng cho sinh viên, giáo viên ngà nh giáo dục tiểu há»c) nà y là má»™t tà i liệu ngữ pháp phổ thông, có thể được dùng là m giáo trình ở các khoa giáo dục tiểu há»c. Là má»™t cuốn sách có tÃnh khoa há»c, thiết thá»±c và được viết má»™t cách giản dị, nó cÅ©ng có thể được dùng là m tà i liệu tham khảo cho giảng viên, sinh viên ngà nh Ngữ văn các trÆ°á»ng cao đẳng, đại há»c, giáo viên các cấp há»c phổ thông và tất cả những ai quan tâm đến lÄ©nh vá»±c nà y.     Tác giả của sách, Tiến sÄ© Nguyá»…n Thị Ly Kha là giảng viên Khoa Giáo dục Tiểu há»c, TrÆ°á»ng Äại há»c SÆ° phạm Thà nh phố Hồ Chà Minh, đồng thá»i cÅ©ng là má»™t trong những tác giả của bá»™ sách giáo khoa Tiếng Việt tiểu há»c má»›i và tác giả của nhiá»u sách tham khảo, nhiá»u bà i viết vá» tiếng Việt và phÆ°Æ¡ng pháp giảng dạy tiếng Việt.                                                                            GS.TS. Nguyá»…n Minh Thuyết
Â
     Lá»i giá»›i thiệu
     Cuốn Ngữ pháp tiếng Việt (dùng cho sinh viên, giáo viên ngà nh giáo dục tiểu há»c) nà y là má»™t tà i liệu ngữ pháp phổ thông, có thể được dùng là m giáo trình ở các khoa giáo dục tiểu há»c. Là má»™t cuốn sách có tÃnh khoa há»c, thiết thá»±c và được viết má»™t cách giản dị, nó cÅ©ng có thể được dùng là m tà i liệu tham khảo cho giảng viên, sinh viên ngà nh Ngữ văn các trÆ°á»ng cao đẳng, đại há»c, giáo viên các cấp há»c phổ thông và tất cả những ai quan tâm đến lÄ©nh vá»±c nà y.      Tác giả của sách, Tiến sÄ© Nguyá»…n Thị Ly Kha là giảng viên Khoa Giáo dục Tiểu há»c, TrÆ°á»ng Äại há»c SÆ° phạm Thà nh phố Hồ Chà Minh, đồng thá»i cÅ©ng là má»™t trong những tác giả của bá»™ sách giáo khoa Tiếng Việt tiểu há»c má»›i và tác giả của nhiá»u sách tham khảo, nhiá»u bà i viết vá» tiếng Việt và phÆ°Æ¡ng pháp giảng dạy tiếng Việt.       Vá»›i kinh nghiệm của má»™t nhà nghiên cứu và nhà sÆ° phạm, tác giả đã lá»±a chá»n cho sách má»™t cấu trúc hợp lÃ: trÆ°á»›c hết, giá»›i thiệu và phân tÃch những đặc Ä‘iểm loại hình và phÆ°Æ¡ng thức ngữ pháp của tiếng Việt, rồi từ đó má»›i trình bà y các ná»™i dung cÆ¡ bản của ngữ pháp tiếng Việt: j từ loại (tiêu chuẩn phân định từ loại, miêu tả hệ thống từ loại, sá»± chuyển loại của từ), k cụm từ (cụm danh từ, cụm Ä‘á»™ng từ, cụm tÃnh từ, cụm giá»›i từ), l câu (cấu trúc cú pháp, phân loại câu theo cấu trúc cú pháp, phân loại câu theo mục Ä‘Ãch phát ngôn chÃnh) và m Ä‘oạn văn, văn bản (cấu trúc và đặc trÆ°ng của Ä‘oạn văn, văn bản; liên kết trong Ä‘oạn văn, văn bản). Äể giúp ngÆ°á»i há»c có thêm Ä‘iá»u kiện củng cố và váºn duÌ£ng kiến thức, cuối má»—i chÆ°Æ¡ng mục, tác giả Ä‘á»u nêu ra những gợi ý thảo luáºn cùng hệ thống bà i táºp thiết thá»±c, bổ Ãch.        HÆ°á»›ng tá»›i và bám sát đối tượng sá» dụng, không hà n lâm nhÆ°ng cÅ©ng không Ä‘Æ¡n giản hoá vấn Ä‘á» là đặc Ä‘iểm xuyên suốt của cuốn Ngữ pháp tiếng Việt nà y. Äây vừa là điểm má»›i vừa là thế mạnh của cuốn sách. Äể giúp ngÆ°á»i Ä‘á»c váºn dụng có hiệu quả các kiến thức ngữ pháp và o việc dạy há»c tiếng Việt ở trÆ°á»ng tiểu há»c, cuối phần trình bà y vá» má»—i Ä‘Æ¡n vị ngữ pháp, quy tắc ngữ pháp, cuốn sách Ä‘á»u có má»™t số trang trình bà y vá» ná»™i dung tiếng Việt tÆ°Æ¡ng ứng được giảng dạy ở cấp tiểu há»c, hÆ°á»›ng quan niệm và giải pháp của sách giáo khoa, sách giáo viên, tÃnh khoa há»c và tÃnh sÆ° phạm của hÆ°á»›ng giải quyết đó, đồng thá»i gợi ý cho ngÆ°á»i sá» dụng Ä‘Æ°á»ng hÆ°á»›ng, cách thức ứng dụng những kiến thức vá» ngữ pháp tiếng Việt hiện đại và o dạy há»c má»™t cách có hiệu quả. Giáo viên, sinh viên, cán bá»™ chỉ đạo chuyên môn, phụ huynh há»c sinh và những ngÆ°á»i quan tâm Ä‘á»u có thể tìm thấy ở những mục nà y bức tranh toà n cảnh vá» mục Ä‘Ãch, quan Ä‘iểm, ná»™i dung và hÆ°á»›ng xá» là những vấn Ä‘á» ngữ pháp được Ä‘Æ°a và o trong chÆ°Æ¡ng trình và sách giáo khoa môn Tiếng Việt tiểu há»c.        Ở má»™t số trÆ°á»ng hợp dá»… nhầm lẫn, tác giả Ä‘á»u chú ý hÆ°á»›ng dẫn ngÆ°á»i Ä‘á»c phân biệt các Ä‘Æ¡n vị và hiện tượng ngôn ngữ (vá» các phÆ°Æ¡ng diện nghÄ©a, chức năng, hình thức) qua hệ thống cÆ°á»›c chú, phụ lục mở rá»™ng hoặc qua hình thức bảng biểu,... Chẳng hạn, tác giả lÆ°u ý phân biệt hiện tượng lặp vá»›i tÆ° cách là má»™t phÆ°Æ¡ng thức ngữ pháp vá»›i lặp vá»›i tÆ° cách là má»™t biện pháp tu từ, phân biệt ý nghÄ©a từ vá»±ng và ý nghÄ©a ngữ pháp, phân biệt Ä‘á»™ng từ tình thái và động từ ngôn liệu, Ä‘á»™ng từ ná»™i Ä‘á»™ng và động từ ngoại Ä‘á»™ng, phân biệt số từ vá»›i các phÆ°Æ¡ng tiện chỉ lượng khác, khái niệm đại từ và việc quy loại đại từ, chức năng thay thế của đại từ và của các phÆ°Æ¡ng tiện từ vá»±ng, phụ ngữ tình thái vá»›i các phÆ°Æ¡ng tiện biểu thị ý nghÄ©a tình thái chủ quan, phân biệt chủ ngữ vá»›i khởi ngữ, phân biệt câu Ä‘Æ¡n, câu phức và câu ghép, phân biệt kiểu câu kể “Ai là m gì†vá»›i “Ai thế nà oâ€,...       Bên cạnh việc trình bà y các vấn Ä‘á» cÆ¡ bản có tÃnh phổ thông của ngữ pháp tiếng Việt, tác giả đã cáºp nháºt những thà nh tá»±u má»›i của Việt ngữ há»c hiện đại qua các phần mở rá»™ng hoặc qua những cÆ°á»›c chú ngắn gá»n nhÆ°ng chứa nhiá»u thông tin. Kèm theo những thông tin mở rá»™ng nà y, đôi khi tác giả còn có phần phân tÃch, khẳng định hay phê bình các quan niệm và đưa các hÆ°á»›ng xá» là má»™t cách ngắn gá»n nhÆ°ng vẫn đủ rõ. Ta có thể tìm thấy trong cuốn sách nà y sá»± cáºp nháºt hoá những kết quả nghiên cứu của Việt ngữ há»c hiện đại nhÆ° phÆ°Æ¡ng thức trá»ng âm, danh từ (công thức khái quát để nháºn diện danh từ, những mô tả vá» danh từ Ä‘Æ¡n vị và danh từ khối, sá»± đối láºp ngữ nghÄ©a, ngữ pháp của hai loại danh từ nà y cùng vá»›i phần mở rá»™ng bà n thêm vá» cÆ°Æ¡ng vị ngôn ngữ há»c của danh từ riêng, vá» danh từ không đếm được, danh từ khiếm khuyết, danh từ chỉ quan hệ thân tá»™c); ngữ nghÄ©a của Ä‘á»™ng từ và những phÆ°Æ¡ng tiện có ý nghÄ©a tình thái; số từ và các phÆ°Æ¡ng tiện chỉ lượng khác; sá»± phân loại từ theo chức năng tÃn hiệu há»c; thà nh tố phụ sau của cụm danh từ, cụm giá»›i từ, cấu trúc Ä‘á» - thuyết của câu tiếng Việt;... Tác giả đã lá»±a chá»n hệ thống ngữ liệu má»™t cách công phu và xác đáng. Hầu hết ngữ liệu minh hoạ được dẫn từ sách giáo khoa Ngữ văn, nhất là từ bá»™ sách giáo khoa Tiếng Việt tiểu há»c má»›i. Những ngữ liệu được lá»±a chá»n ngoà i việc thể hiện dụng ý hÆ°á»›ng tá»›i đối tượng sá» dụng cuốn sách nà y, còn Ãt nhiá»u cho thấy cảm thức ngôn ngữ và cảm nháºn văn chÆ°Æ¡ng khá tinh tế của tác giả.      Vá»›i văn phong khoa há»c, giản dị, trong sáng và láºp luáºn khúc chiết, tác giả đã trình bà y những vấn Ä‘á» trừu tượng, phức tạp, tháºm chà có phần khô khan của ngữ pháp tiếng Việt má»™t cách sáng rõ và không kém phần thú vị.     Tuy váºy, ná»™i dung cuốn sách đây đó vẫn còn bị giản lược do hạn chế của số trang và do mục Ä‘Ãch, đối tượng sá» dụng; hệ thống bà i táºp nếu có thêm phần chỉ dẫn hÆ°á»›ng giải quyết thì sẽ tốt hÆ¡n cho ngÆ°á»i há»c,... nhÆ°ng nhìn tổng thể đây là má»™t cuốn sách hữu Ãch.     Có thể nói, cuốn sách nà y là kết quả của quá trình lao Ä‘á»™ng nghiêm túc, miệt mà i và say mê của tác giả. Chúng tôi xin trân trá»ng giá»›i thiệu cùng bạn Ä‘á»c.                                                                                                                                         Hà Ná»™i, tháng 1 năm 2008                                                                                           GS.TS. Nguyá»…n Minh Thuyết
 Â
|