|
Vua Bảo Äại. |
|
|
Từ má»™t sá»± tình cá», chúng tôi may mắn gặp được cụ Hoà ng Nợ, má»™t cáºn vệ từng tháp tùng Vua Bảo Äại trong những chuyến Ä‘i săn tại khắp các cánh rừng ở khu vá»±c Tây Nguyên. Cụ Nợ năm nay gần 90 tuổi, ngÆ°á»i huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình...
Tuổi cao, thá»i cuá»™c đổi dá»i nhÆ°ng những ká»· niệm theo chân vua lên rừng xuống biển săn bắn trong cụ Nợ cứ ăm ắp, dù rằng những mốc thá»i gian có lúc cụ lẫn lá»™n, lúc nhá»› khi quên. Dẫu váºy, cuá»™c trò chuyện vá»›i cụ cÅ©ng hé mở cho chúng tôi nhiá»u Ä‘iá»u kỳ thú liên quan đến cá»±u hoà ng Bảo Äại mà lâu nay sá» sách Ãt Ä‘á» cáºp…
Trong ngôi nhà xinh xắn nằm gối đầu trên dốc nhá» uốn lượn trên Ä‘Æ°á»ng Äà o Duy Từ ở thà nh phố Äà lạt, tỉnh Lâm Äồng, cụ Hoà ng Nợ miên man trong ký ức. Cụ cho biết mình mồ côi cha từ năm 6 tuổi, năm 22 tuổi cụ lấy vợ và cÅ©ng thá»i Ä‘iểm nà y cụ bị Pháp bắt lÃnh, Ä‘Æ°a và o Thà nh Ná»™i là m lÃnh gác, biên chế trong SÆ° Ä‘oà n Ngá»± lâm quân. Sau 3 năm được huấn luyện và là m nhiệm vụ trong cung, cụ Nợ được triá»u đình biên chế tháp tùng Vua Bảo Äại và o Äắk Lắk, sau đó chuyển vá» Äà Lạt. Tại xứ sÆ°Æ¡ng mù (Äà Lạt), qua quá trình sà ng lá»c khắt khe, cụ Nợ được ngÆ°á»i của triá»u đình chá»n là 1 trong 52 cảnh vệ kiêm cáºn vệ chuyên theo hầu Vua Bảo Äại trong những chuyến lên rừng xuống biển, chủ yếu là đi săn thú.
"Tiếng là cáºn vệ nhÆ°ng kỳ thá»±c tôi chỉ là m má»—i nhiệm vụ là vác súng, đứng cảnh giá»›i ở khoảng cách xa vua khoảng 100 bÆ°á»›c chân. Khi không có lệnh của vua hay ngÆ°á»i hầu cáºn thÆ°á»ng là ngá»± lâm quân thì những cáºn vệ nhÆ° tôi không được đến gần. Chỉ khi Vua Bảo Äại săn được thú, tùy khoảng cách mà có khi tôi hoặc những cáºn vệ vòng ngoà i khác có nhiệm vụ đến khiêng con thú ấy Ä‘Æ°a và o để vua tiếp tục săn con thú khác†- cụ Nợ, cháºm rãi, nhá»› lại.
Theo lá»i kể của cụ Nợ, Vua Bảo Äại có niá»m Ä‘am mê săn bắn đến kỳ lạ, há»… rảnh rá»—i lúc nà o là "thiên tá»" vác súng cùng tùy tùng và o rừng săn bắn. Bà Từ Cung rất không thÃch thú Ä‘am mê nà y của cá»±u hoà ng, nhất là khi bà biết má»—i khi săn được hÆ°Æ¡u nai, thiên tá» bao giá» cÅ©ng cho ngÆ°á»i chặt đầu thú lấy sừng, lá»™t da là m váºt trang trà trong các dinh thá»±. Bà Từ Cung cho nhÆ° thế là sát sinh nên má»—i khi nghe Bảo Äại rục rịch "lên Ä‘Æ°á»ng" là … ngăn cản.
Cụ Nợ tiếp tục mạch chuyện: "Khi Ä‘ang ở dinh tại Nha Trang (tỉnh Khánh Hòa), nếu muốn lên rừng Mê Vạn ở Äắk Lắk hay ghé Bảo Lá»™c - Lâm Äồng săn thú thì Vua Bảo Äại thÆ°á»ng Ä‘Ãch thân lái ôtô đến nÆ¡i. Trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i, ông thÆ°á»ng dừng ở những khu vá»±c có cây cối xanh mát nghỉ ngÆ¡i. Tại đó, ông quan sát Ä‘iểm rồi cưỡi voi và o khu vá»±c săn bắn, lúc nà y tùy tùng sẽ dá»±ng lá»u trên mô đất trống và táºp kết quân nhu ở đấy...".
Cụ Nợ khẳng định Vua Bảo Äại bắn súng rất tà i. Khi vị vua thứ 13 và cÅ©ng là vị vua cuối cùng của triá»u Nguyá»…n giÆ°Æ¡ng súng ngắm thì ai đó hay con thú đừng hòng chạy thoát, bởi Vua Bảo Äại là tay súng cừ khôi, đã bóp cò thì khó mà trượt Ä‘Ãch. "Khi Ä‘i săn, Vua Bảo Äại Ä‘i trÆ°á»›c, chúng tôi Ä‘i sau. Äi cùng vua có quan tỉnh trưởng, ông đại úy mà tôi không nhá»› tên chỉ huy Ngá»± lâm quân. Những ngÆ°á»i nà y bắn súng rất giá»i, là m nhiệm vụ cứu nguy cho vua, há»… có con thú nà o manh Ä‘á»™ng xông đến là ông đại úy đó hay lÃnh ngá»± lâm dùng súng ngắn hạ gục ngay, tuyệt đối không để con váºt là m kinh Ä‘á»™ng đến thiên tá»".
Â
|
Tác giả bà i viết và cụ Hoà ng Nợ tại nhà riêng trên Ä‘Æ°á»ng Äà o Duy Từ
|
Rừng Äắk Lắk theo ký ức của cụ Nợ thì thú nhiá»u vô kể, đặc biệt là cá»p, voi rừng và con min (bò tót) con nà o con nấy to đùng, nặng hà ng tấn chứ không "lác đác", "be bé" nhÆ° bây giá». Cụ Nợ nhẩm tÃnh rằng trong những năm theo hầu Vua Bảo Äại Ä‘i săn thú, cụ cho rằng Vua Bảo Äại đã hạ gục hà ng trăm "ông ba mÆ°Æ¡i". "TÃnh ra, Vua Bảo Äại rất gan dạ. NgÆ°á»i ta nghe nói đến cá»p thì sợ đến bạt vÃa. Có vùng vì quá sợ cá»p kinh quấy mà ngÆ°á»i dân còn láºp miếu thá» "ông cá»p" để chúa sÆ¡n lâm đừng quấy quá hại ngÆ°á»i mà yên ổn là m ăn. NhÆ°ng Vua Bảo Äại thì khác. Có lẽ vì nghÄ© mình là thiên tá» - nghÄ©a là con trá»i nên ông chẳng sợ gì. Cá»p cà ng dữ thì ông cà ng muốn săn, săn cho bằng được".
Cụ Nợ quả quyết: "Có lần Vua Bảo Äại cao hứng nói vá»›i anh em chúng tôi rằng, bắn cá»p phải có kỹ thuáºt chứ không phải cứ bóp cò, con váºt ngã gục là hay. Nếu bắn cá»p để nấu cao thì bắn sao cÅ©ng được. NhÆ°ng bắn cá»p nhồi bông, lấy da thì phải bắn má»™t phát trúng yếu huyệt chứ bắn nhiá»u phát da há»ng không dùng đượcâ€. Chúng tôi há»i Vua Bảo Äại có giải thÃch yếu huyệt của chúa sÆ¡n lâm ở đâu không, cụ Nợ lắc đầu: "Vua không nói vì lúc Ä‘ang trò chuyện vá»›i chúng tôi thì có ngÆ°á»i đến bẩm hầu. Sau đó tôi để ý thì thấy những con cá»p mà ông bắn vết đạn không bao giá» trúng ở thân mà ở tam tinh hoặc ở giữa trán".
- Cụ có nhá»› trá»ng lượng của những con cá»p mà Vua Bảo Äại bắn hạ không?
- Ông bắn nhiá»u lắm, có chuyến Ä‘i săn, chỉ trong má»™t buổi ông bắn đến gần chục con. Má»—i khi ông nổ súng là chúng tôi theo hÆ°á»›ng đến nÆ¡i thì thấy con cá»p nằm ngay Ä‘Æ¡. Có con đến 6-7 tráng binh lá»±c lưỡng nhÆ°ng khiêng xÃnh vÃnh.
- Khi hạ được cá»p, ngoà i việc lá»™t da trải thảm, nhồi bông, Vua Bảo Äại còn là m gì khác không thÆ°a Cụ? Có bao giá» Vua Bảo Äại hay các Cụ ăn thịt cá»p không?
Chúng tôi vừa dứt câu há»i, cụ Nợ cÆ°á»i sảng khoái mà rằng: "Thịt cá»p dở lắm nên ông chẳng ăn bao giá», chúng tôi cÅ©ng váºy. Hôm nà o săn được nhiá»u cá»p, ông cho Ä‘em nấu cao ngay tại rừng và đem chia cho má»i ngÆ°á»i cùng tham gia chuyến Ä‘i săn. Bây giá» ngÆ°á»i ta nấu cao hổ pha đủ thứ chứ hồi đó, Vua Bảo Äại chỉ cho nấu cao khi săn đủ 5 con, gá»i là ngÅ© hổ".
Â
|
Theo lá»i cụ Nợ, đến nay chÆ°a ai phá được ká»· lục hạ gục hà ng trăm mãnh hổ của Vua Bảo Äại.
|
Má»—i khi Ä‘i săn thú nhÆ° thế, Vua Bảo Äại cho tùy tùng mang hà ng chục khẩu súng săn vá»›i nhiá»u kiểu dáng, đặc tÃnh khác nhau. Vá»›i má»—i loà i thì ông có súng săn phù hợp, nhÆ° súng chuyên bắn hổ, bò tót, trâu rừng… nói chung là mãnh thú thì há»a lá»±c mạnh. Súng chuyên bắn các loà i gà rừng, công, trĩ… há»a lá»±c kém hÆ¡n, đầu đạn nhá» nhằm tránh con váºt trúng đạn… tan xác, trông không đẹp. Tất cả súng săn thú của vua Ä‘á»u nháºp từ Pháp, súng có ống ngắm, kiểu dáng đẹp, sang trá»ng.
Cụ Nợ hà o hứng báºt mÃ, lắm khi chim thú săn được nhiá»u quá, Vua Bảo Äại ban cho những cáºn thần theo hầu xa giá trong chuyến Ä‘i săn. "Ông bắn thú cho vui thôi! Khi hạ gục con váºt nà o đó, ông không quan tâm đến chuyện gì khác ngoà i chuyện xem vết đạn mình bắn có đẹp hay không, nghÄ©a là bắn trúng Ä‘Ãch hay bắn lệch tà chút. Ông xem xong thì bá» Ä‘i, chúng tôi chỉ việc tá»›i khiêng thú xuống giao cho Ä‘á»™i háºu cần xá» lý. Äiá»u lạ là ông hiếm khi ăn thịt những con thú mình bắn, hầu nhÆ° chÆ°a bao giá». Thế nên chiến lợi phẩm sau cuá»™c săn bắn của ông chúng tôi Ä‘á»u hưởng lá»™c, hầu nhÆ° con gì tôi cÅ©ng nếm thịt qua rồi" - cụ Nợ tá»± hà o kể.
Má»—i chuyến Ä‘i săn, tùy hà nh trình dà i hay Ãt ngà y mà cáºn thần sắp xếp, bố trà lượng ngÆ°á»i tháp tùng theo chân Vua Bảo Äại cho phù hợp, dao Ä‘á»™ng 50 đến hÆ¡n 100 ngÆ°á»i. Tham gia chuyến Ä‘i săn của Vua Bảo Äại bao giá» cÅ©ng có quan đầu tỉnh và tù trưởng bá»™ tá»™c địa phÆ°Æ¡ng được má»i đến, trÆ°á»›c để vui, sau có chuyện gì thì ứng cứu xa giá kịp thá»i.
Cụ Nợ khẳng định: "Vua Bảo Äại hiá»n lắm, ông chỉ mê ăn chÆ¡i, săn bắn, chinh phục ngÆ°á»i đẹp. Tuy không được nhÆ° Vua Thà nh Thái, Duy Tân nhÆ°ng ông cÅ©ng là ngÆ°á»i biết thÆ°Æ¡ng dân, chẳng mất lòng ai nên được má»i ngÆ°á»i yêu mến, không cố sát hại. Chứ muốn hại ông dá»… lắm, bởi phần lá»›n thá»i gian của ông là đi săn bắn chốn rừng sâu".
Cùng vá»›i thú săn bắn nÆ¡i rừng sâu, Vua Bảo Äại cÅ©ng là má»™t tay câu cá cừ khôi. Báºt mà lý thú nà y của cụ Nợ khiến chúng tôi vô cùng bất ngá». Bởi nhÆ° đã nói, lâu nay khi nhắc đến các thú ăn chÆ¡i của Vua Bảo Äại, ngÆ°á»i Ä‘á»i chỉ biết ông có niá»m Ä‘am mê săn bắn, thÃch chinh phục ngÆ°á»i đẹp, thÃch nhảy đầm… chứ chẳng ai Ä‘á» cáºp đến chuyện ông là tay câu có… "số má". Ngoà i các dinh thá»± ở VÅ©ng Tà u, Buôn Mê Thuá»™c, Äà Lạt…, Vua Bảo Äại còn xây dinh thá»± ở Nha Trang và tại khu vá»±c Hồ Lắk (Äắk Lắk). "Nha Trang là xứ biển rất lắm cá và hồ Lắk là hồ nÆ°á»›c ngá»t tá»± nhiên lá»›n nhất Tây Nguyên (650ha) nên cá nhiá»u lắm" - cụ Nợ, báºt mÃ!
Â
Những chuyến Ä‘i săn của cá»±u Hoà ng Bảo Äại còn nhuốm mà u ly kỳ và đầy lãng mạn bởi tháp tùng bên ông là những mỹ nhân nhan sắc khuynh thà nh. NgÆ°á»i cáºn vệ năm xÆ°a sẽ chia sẻ ký ức của ông vá» những thứ phi của cá»±u Hoà ng trên các số báo sau.
|
Dinh Bảo Äại tại thà nh phố biển Nha Trang, chúng tôi cÅ©ng đã đôi lần ghé qua. Dinh nằm trên đồi cao, phÃa dÆ°á»›i là sóng biển mênh mông, cảnh trà thÆ¡ má»™ng. Dinh thuá»™c địa pháºn của phÆ°á»ng VÄ©nh Nguyên, Nha Trang, phÃa dÆ°á»›i là Viện Hải dÆ°Æ¡ng há»c - được má»i ngÆ°á»i quen gá»i là Bảo tà ng Äại dÆ°Æ¡ng bởi Ä‘ang lÆ°u giữ tiêu bản của hà ng ngà n loà i sinh váºt biển quý hiếm. "Nếu ở rừng Vua Bảo Äại cưỡi voi Ä‘i săn thú thì khi xuống biển, ông thÆ°á»ng Ä‘i câu trên tà u HÆ°Æ¡ng Giang. Äó là loại thuyá»n rồng xinh đẹp, đầy đủ tiện nghi, do những thủy quân già u kinh nghiệm, am hiểu luồng lạch, con nÆ°á»›c, biết nÆ¡i đâu có nhiá»u cá để Ä‘Æ°a vua Ä‘i câu cho sÆ°á»›ng tay".
- Cụ có nhá»› con cá lá»›n nhất mà Vua Bảo Äại câu được không?
- Có lần Vua Bảo Äại xuống ca-nô thả câu và bị con cá Ä‘uối to nhÆ° cái nhà , thân hÆ¡n chục ngÆ°á»i đứng trên vẫn trống chá»— cắn câu. Con cá lá»›n quá đã lôi ông cùng chiếc ca-nô chạy băng băng. Lúc ấy ai nấy Ä‘á»u hết hồn nhÆ°ng ông thì rất bình tÄ©nh, cứ mặc nó lôi Ä‘i. Khi biết khó thắng con váºt, ông chủ Ä‘á»™ng cho ngÆ°á»i cắt đứt dây câu và ra chiá»u tiếc rẻ vì đã để xổng con cá to. Lúc má»i ngÆ°á»i tiếp cáºn được, ông cÆ°á»i mà rằng câu cá thì phải kiên trì, bình tÄ©nh, đừng hoảng hốt rồi có xá» trà kém thông minh.
Hôm ấy, cụ Nợ tạm khép lại câu chuyện vá»›i lá»i sẻ chia kinh nghiệm của ngÆ°á»i Ä‘i câu, cÅ©ng là triết lý xá» thế của Vua Bảo Äại: "Vua dạy nếu thả câu gặp con cá to nhÆ° thế, nếu manh Ä‘á»™ng mà thu dây câu trÆ°á»›c sẽ mất con mồi, sau có thể nó vùng vẫy gây há»a. Lúc ấy cứ theo con cá, chá» cho nó mệt rồi từ từ thu dây… Phà m sống trên Ä‘á»i, giải quyết má»i chuyện phải lúc nhu lúc cÆ°Æ¡ng má»›i mong thà nh sá»±"
|