7:35, 11/06/2010 Nguyễn Quốc Uy
Mục tiêu "bất biến" trong "Chiến lược an ninh quốc gia" cá»§a tất cả các chÃnh quyá»n Mỹ là , má»™t mặt, duy trì an ninh và thịnh vượng cá»§a nước Mỹ và , mặt khác, duy trì địa vị siêu cưá»ng số 1 cá»§a Mỹ trên thế giá»›i, tức là không để cho bất cứ quốc gia nà o qua mặt Mỹ vá» tiá»m lá»±c kinh tế và sức mạnh quân sá»±.
Theo yêu cầu cá»§a Quốc há»™i Hợp chúng quốc Hoa Kỳ, má»—i Ä‘á»i tổng thống nước nà y, mà chÃnh xác hÆ¡n là trong nhiệm kỳ cá»§a mình, má»—i tổng thống Mỹ phải đệ trình má»™t "Chiến lược an ninh quốc gia". Như váºy, thông thưá»ng cứ 4 năm, chÃnh quyá»n Mỹ lại công bố má»™t "Chiến lược an ninh quốc gia" má»›i. "Chiến lược an ninh quốc gia" mà chÃnh quyá»n Obama công bố ngà y 27/5 vừa qua có nhiá»u Ä‘iểm má»›i so vá»›i các "Chiến lược an ninh quốc gia" năm 2002 và 2006 cá»§a chÃnh quyá»n George Bush, thể hiện má»™t tư duy "má»m" hÆ¡n. Ngưá»i ta cho rằng đó là sá»± thể hiện má»™t tư duy khôn ngoan.
Trong "Chiến lược an ninh quốc gia" vừa công bố, Nhà Trắng chú trá»ng trước hết đến sức mạnh kinh tế và ngoại giao rồi má»›i đến sức mạnh quân sá»±. Äà i Tiếng nói Hoa Kỳ ngà y 27/5 đã dẫn lá»i Tổng thống Obama khẳng định trong văn kiện dà i 52 trang cá»§a "Chiến lược an ninh quốc gia" rằng "quân sá»± nên được sá» dụng, nhưng không nên mở rá»™ng quá mức". TTXVN dẫn các nguồn tin nước ngoà i cho biết: Trình bà y quan Ä‘iểm đảm bảo an toà n cho nước Mỹ khi Ä‘ang đối mặt vá»›i các cuá»™c chiến ở Iraq và Afghanistan, văn kiện trên đã chÃnh thức hóa ý định cá»§a ông Obama là coi trá»ng ngoại giao Ä‘a phương hÆ¡n sức mạnh quân sá»±, thừa nháºn vÅ© lá»±c là biện pháp cuối cùng và cần phải tăng cưá»ng hợp tác ngoại giao quốc tế.
Như váºy, Ä‘iểm má»›i và cÅ©ng là điểm khác biệt cÆ¡ bản trong tư duy hoạch định chiến lược an ninh quốc gia cá»§a chÃnh quyá»n Barack Obama so vá»›i chÃnh quyá»n tiá»n nhiệm cá»§a George Bush là sá»± Ä‘oạn tuyệt rõ rà ng đối vá»›i cách tiếp cáºn quân sá»± đơn phương. ChÃnh sách đánh đòn phá»§ đầu, được cá»±u Tổng thống George Bush theo Ä‘uổi trong suốt hai nhiệm kỳ cá»§a ông ta kể từ sau sá»± kiện 11/9/2001, đã khiến nước Mỹ không chỉ bị hao ngưá»i tốn cá»§a, rồi bị sa lầy, trong hai cuá»™c chiến ở Afghanistan và Iraq, mà còn bị "mất Ä‘iểm" trên trưá»ng quốc tế khi nước Mỹ ngà y cà ng bị nhiá»u nước dè chừng, tháºm chà bị nhiá»u nước thù oán.
Khi thay George Bush là m chá»§ Nhà Trắng, Barack Obama đã tá» rõ là má»™t tổng thống "biết lắng nghe". ChÃnh vá»›i cách tiếp cáºn và giải quyết các vấn đỠmá»™t cách má»m má»ng, trái ngược hoà n toà n vá»›i thái độ và cách hà nh xá» ngạo mạn cá»§a ngưá»i tiá»n nhiệm, Barack Obama đã là m cho thế giá»›i thay đổi cách nhìn vá» nước Mỹ.
Nay, vá»›i há»c thuyết an ninh quốc gia má»›i mà  phát triển kinh tế và ná»— lá»±c ngoại giao được chú trá»ng hà ng đầu, trong khi sức mạnh quân sá»± chỉ được sá» dụng như biện pháp cuối cùng, rõ rà ng Obama đã già nh được thêm "Ä‘iểm" trước mắt cá»™ng đồng quốc tế.
CÅ©ng vá»›i tư duy "má»m" như váºy, chÃnh quyá»n Obama đã loại bá» khái niệm "cuá»™c chiến chống khá»§ng bố" ra khá»i há»c thuyết an ninh quốc gia má»›i, mặc dù vẫn coi Al-Qaeda là đối thá»§ chá»§ yếu cá»§a Mỹ và vẫn đỠra mục tiêu "phá vỡ, triệt phá và đánh bại" mạng lưới khá»§ng bố quốc tế Al-Qaeda. Bên cạnh đó, chiến lược an ninh quốc gia má»›i nà y cÅ©ng đỠcáºp đến ná»— lá»±c can dá»± cá»§a Mỹ đối vá»›i các nước mà Mỹ coi là  "thù địch", cảnh báo Iran và Triá»u Tiên (vá» vấn đỠhạt nhân) cần có "sá»± lá»±a chá»n rõ rà ng" - hoặc đối thoại hoặc bị cô láºp. Má»™t Ä‘iểm đáng chú ý nữa trong "Chiến lược an ninh quốc gia" má»›i cá»§a Mỹ là lần đầu tiên chÃnh quyá»n Mỹ khẳng định các mối Ä‘e dá»a khá»§ng bố có nguồn gốc từ trong lòng nước Mỹ. Äà i RFI (Pháp) nháºn xét: "Lần đầu tiên, kẻ thù "từ bên trong", tức những kẻ khá»§ng bố ngưá»i Mỹ, sống trên đất Mỹ, được coi như là mối Ä‘e dá»a nghiêm túc".
ChÃnh quyá»n Obama coi việc duy trì và tăng cưá»ng sá»± thịnh vượng cá»§a nước Mỹ cÅ©ng là biện pháp hữu hiệu đảm bảo an ninh quốc gia. Trong há»c thuyết an ninh quốc gia má»›i, ông Obama đã nêu lên sá»± cần thiết phải phục hồi kinh tế vì đó là điá»u quan trá»ng để duy trì quyá»n lá»±c cá»§a Mỹ. Mục tiêu "bất biến" trong "Chiến lược an ninh quốc gia" cá»§a tất cả các chÃnh quyá»n Mỹ là , má»™t mặt, duy trì an ninh và thịnh vượng cá»§a nước Mỹ và , mặt khác, duy trì địa vị siêu cưá»ng số 1 cá»§a Mỹ trên thế giá»›i, tức là không để cho bất cứ quốc gia nà o qua mặt Mỹ vá» tiá»m lá»±c kinh tế và sức mạnh quân sá»±.
Vì váºy, trong "Chiến lược an ninh quốc gia" vừa công bố, chÃnh quyá»n Obama đỠcáºp đến sức mạnh kinh tế như là má»™t trong những ưu tiên an ninh quốc gia hà ng đầu. Washington liệt kê "4 lợi Ãch quốc gia vÄ©nh viá»…n có sá»± liên kết chặt chẽ" là an ninh, thịnh vượng, giá trị và tráºt tá»± quốc tế. ÄÆ°Æ¡ng nhiên, để đảm bảo lợi Ãch cá»§a nước Mỹ trong má»™t tráºt tá»± quốc tế mà Mỹ luôn muốn duy trì vị trà bá chá»§, Washington hết sức coi trá»ng việc bảo vệ và mở rá»™ng đồng minh. Như váºy, trong tư duy chiến lược an ninh cá»§a há», ngưá»i Mỹ coi việc bảo vệ đồng minh là để bảo vệ sá»± an toà n cho chÃnh nước Mỹ. Ngưá»i ta không ngạc nhiên khi thấy há»c thuyết an ninh quốc gia má»›i cá»§a Mỹ cÅ©ng nói Mỹ cảm thấy lo lắng trước ná»— lá»±c hiện đại hóa quân đội cá»§a Trung Quốc và sẽ "chuẩn bị phù hợp" để đảm bảo rằng các lợi Ãch cá»§a Mỹ và đồng minh được bảo vệ. Washington cÅ©ng thừa nháºn lợi Ãch cá»§a má»™t tráºt tá»± thế giá»›i hòa bình và hợp tác. John Brennan, cố vấn chống khá»§ng bố hà ng đầu cá»§a Tổng thống Obama, được báo chà dẫn lá»i nhấn mạnh đến "má»™t tráºt tá»± quốc tế nhằm thúc đẩy hòa bình, an ninh và cÆ¡ há»™i thông qua hợp tác mạnh mẽ hÆ¡n", vì "đây là con đưá»ng duy nhất sẽ cho phép chúng ta giải quyết được các thách thức toà n cầu".
Còn theo trÃch thuáºt cá»§a TTXVN, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton ngà y 27/5 nhấn mạnh chiến lược nà y sẽ huy động má»i yếu tố sức mạnh, không chỉ sức mạnh quân sá»±, để bảo vệ an ninh cho nước Mỹ. Bà tuyên bố Mỹ phải "cân đối và kết hợp" tất cả các yếu tố sức mạnh trong cái gá»i là "quyá»n lá»±c thông minh", bao gồm sức mạnh vá» quân sá»±, ngoại giao và phát triển, vốn gồm cả sức mạnh kinh tế và "sức mạnh vá» tấm gương cá»§a Mỹ". Dẫu chÃnh quyá»n Obama thay đổi cách tiếp cáºn và sá» dụng sức mạnh, tá» ra má»m dẻo hÆ¡n chÃnh quyá»n tiá»n nhiệm trong việc bảo đảm an ninh cá»§a nước Mỹ, nhưng há»c thuyết an ninh quốc gia má»›i cá»§a há» lại không má»›i ở chá»— nó ẩn chứa cái mục tiêu "bất biến" là duy trì má»™t tráºt tá»± thế giá»›i mà Mỹ giữ địa vị bá chá»§. Äiá»u đó tháºt dá»… hiểu vì Mỹ bao giá» cÅ©ng vẫn là Mỹ
N.Q.U. http://antg.cand.com.vn/vi-VN/sukien/2010/6/72512.cand
|