6:15, 15/08/2009

Trong quan hệ ngoại thương của Australia, hai tiếng "Trung Quốc" luôn đưa tới không ít những tranh luận. Ngay sau khi nghị sĩ đảng đối lập Australia phản đối việc mở rộng giao dịch giữa các công ty nhôm của Trung Quốc với các ông trùm khai khoáng Australia, ngày 14/5, sự kiện Ngoại trưởng nước này, ông Stephen Smith "sơ ý" để lộ "tài liệu tuyệt mật" về việc mở rộng xuất khẩu uranium với Trung Quốc đã trở thành màn hài kịch gây tranh cãi mới trong dư luận Australia.
Theo tin tức của Hãng thông tấn ABC (Australia), tài liệu đàm phán song phương bị lộ lần này cần được đệ trình lên Hạ viện và Thượng viện xem xét sau khi được Ngoại trưởng Smith thông qua với nội dung chính có liên quan tới việc Australia tăng cường xuất khẩu uranium sang Trung Quốc.
Tài liệu này cho biết, các quan chức Bộ Thương mại và Ngoại giao Australia có buổi gặp mặt các quan chức Trung Quốc vào tháng 1/2009 để thảo luận về việc Công ty BHP Billiton nằm trong khu Olympic Dam thuộc bang Western Australia đẩy mạnh xuất khẩu uranium sang Trung Quốc.
Song tiền đề để phía Australia đồng ý với hiệp định này là Trung Quốc không được sử dụng số uranium mua được để phát triển vũ khí hạt nhân. Hãng ABC còn nhấn mạnh, tài liệu này rõ ràng là tuyệt mật, "chỉ sau khi hai bên đồng ý qua đàm phán thì tài liệu này mới được công khai".  
Trước sự kiện "để lộ bí mật" này, văn phòng của ông Smith thừa nhận đó là một "sự sơ suất". Hãng AAP (Australian Associated Press) dẫn lời Bộ trưởng Thương mại Simon Clin cho biết, việc tài liệu tuyệt mật này bị công khai thực sự là "một sự việc khiến chính phủ lúng túng", nhưng hiện nay không có quốc gia nào chịu ảnh hưởng từ nó tỏ ra bất mãn.
Mặc dù tài liệu này còn đề cập tới nghị trình có liên quan tới hợp tác phòng ngự giữa Australia và Indonesia song một số chính khách và các phương tiện truyền thông Australia còn đặt trọng điểm vào vấn đề đàm phán uranium Australia - Trung Quốc và lo lắng việc bán quặng uranium cho Trung Quốc có thể đem tới mối đe dọa ngầm về hạt nhân.
Đảng đối lập Australia (đảng Tự do) tỏ ra "kinh hoàng" về sự kiện để lộ bí mật. Phát ngôn viên về các vấn đề ngoại giao của đảng Tự do Bishop cho biết, chuyện này sẽ ảnh hưởng đến danh dự quốc tế của Australia và khả năng tiến hành các cuộc đàm phán nhạy cảm và bí mật giữa Australia và các nước khác.
Đảng Xanh vốn gần đây vẫn phê bình việc Trung Quốc đầu tư vào Australia cũng tuyên bố họ cảm thấy "bất an" về việc chính phủ xem xét mở rộng xuất khẩu uranium cho Trung Quốc, "trong đàm phán để bán uranium cho những nước có vũ khí hạt nhân, Quốc hội và người dân Australia nên được cho biết tình hình thật sự, phía Australia cần đảm bảo triệt để cho số uranium này không dùng vào mục đích sản xuất vũ khí hạt nhân".
Khu Olympic Dam của Australia hiện nay có trữ lượng uranium lớn nhất thế giới. Sau khi hai nước Australia - Trung Quốc ký kết hiệp định chung có liên quan vào năm 2008, Australia lần đầu tiên xuất khẩu uranium sang Trung Quốc.
Bộ trưởng Năng lượng Australia - Ferguson - tháng 4/2009 đã cho biết nước này hoan nghênh Trung Quốc nhanh chóng phát triển điện hạt nhân. Hãng Reuters cũng cho hay, hiệp định hiện có giữa Trung Quốc và Australia cho phép Trung Quốc mua vào nguồn uranium từ Australia

T.H.T. (thời báo Hoàn cầu)  http://antg.cand.com.vn/vi-VN/hosomat/2009/8/70093.cand