THẦY GIÁO BÙI MẠNH NHỊ: “RÓT CHO ĐẦY VĨNH CỬU/UỐNG CHO CẠN THOÁNG QUA”

Trần Quốc Toàn

Phó giáo sư - Tiến sĩ khoa học Bùi Mạnh Nhị từng có trang giáo khoa ở các sách Ngữ văn lớp 6, lớp 7 và lớp 10 nâng cao từ năm 2006. Trong chương trình giáo dục phổ thông năm 2018, ở các bộ “Chân trời sáng tạo” , “Kết nối tri thức và cuộc sống” “Cánh diều” ông đều có trang tác giả. Ở sách “Ngữ văn 6” tập 1 bộ “Cánh diều”, văn Bùi Mạnh Nhi được dạy ở bài số 4 “Văn bản nghị luận”, với tên gọi “Thánh Gióng - Tượng đài vĩnh cửu về lòng yêu nước”.

Năm 1992 khi còn là nghiên cứu sinh ở Nga, luận văn phó tiến sĩ của thầy Bùi Mạnh Nhị giảng viên ĐHSP TP.HCM được nhà Việt Nam học người nga GS.TS N.I.Nhikulin đánh giá là “một công trình không chỉ của một nhà khoa học folklore [văn học dân gian], tác giả cuốn giáo trình về folklore cho sinh viên đại học mà còn là của một con người có tâm hồn của một nhà thơ, có một mẫn cảm thơ ca tinh tế đối với ngôn từ nghệ thuật” (báo Sài Gòn Giải Phóng ngày 7.11.1996). Thầy Bùi Mạnh Nhị tiếp tục nghiên cứu sâu hơn văn học dân gian, vẫn ở Nga và bảo vệ thành công luận án tiến sĩ khoa học; ngày 30-10-1995 là ngày “… lần đầu tiên một luận án tiến sĩ về folklore đã được bảo vệ ở Nga (và cả Liên Xô cũ) bởi một nhà khoa học Việt Nam” - Cũng theo GS.TS N.I.Nhikulin.

1. Có nhiều tri thức, nhiều chuyện hay hấp dẫn học sinh

Những trang giáo khoa của Phó giáo sư – Tiến sĩ Khoa Bùi Mạnh Nhị ở “Ngữ văn 6” tập 1 bộ “Cánh diều” cũng thuộc về văn học dân gian, được dạy ở bài số 4 “Văn bản nghị luận”, với tên gọi “Thánh Gióng - Tượng đài vĩnh cửu về lòng yêu nước”.

45 NĂM KHOA NGỮ VĂN ĐHSP TPHCM

CÓ NHỮNG RẤT NHỚ

VÀ NHỮNG TẠM QUÊN ĐỀ NHỚ NHIỀU HƠN

Hoài Hương

Có tuổi học trò nào không bồi hồi khi ngắm những cánh phượng dần đỏ rực cả sân trường báo mùa thi? Có mối tình thơ nào không ngẩn ngơ mà vụn vỡ khi nhìn bước chân ai cuốn những cánh phượng rơi quấn quíu hồng vạt áo dài trắng trên hè phố buổi tan trường? Có thời thanh xuân nào không cất riêng cho mình một ngăn kéo ký ức màu phượng thắm để thi thoảng khẽ mở ra trong hoài niệm, trên môi đọng lại nụ cười mơ hồ mang cả buồn vui?

Cái thời của tôi, Đại học Sư phạm (ĐHSP) không phải là sự lựa chọn nằm trong TOP các trường Đại học, thậm chí còn bị “bỏ qua” trong một câu “thiệu”: “Nhất Y nhì Dược, tạm được Bách khoa, bỏ qua Sư phạm…”. Nhưng với tôi, thì ĐHSP TP Hồ Chí Minh là khu vườn tươi đẹp, khoa Ngữ Văn là đất màu ươm những mầm non xanh, và hôm nay với chút ít thành công trong sự nghiệp, tôi tự hào được là sinh viên của trường, của khoa.

Tôi là lớp sinh viên khóa thứ 2- năm thứ 2 của Khoa Ngữ văn nhưng đồng thời lại là sinh viên khóa thứ 5 của khoa. Đây cũng là một câu chuyện đặc biệt của tôi khi nhớ về kỷ niệm với khoa và trường, để mỗi khi nhớ lại, vẫn cứ tự mỉn cười vui với riêng mình. Ừ, mà sao tôi lại yêu thế cái khoa Ngữ văn- ĐHSP TP Hồ Chí Minh, để sau khi tạm biệt “ngắt đoạn” tới ba năm, vẫn thao thiết mong được trở về ngồi đúng cái lớp C - phiên hiệu lớp ngày trước, để tiếp nối sự học trong đam mê văn chương.

Lứa chúng tôi thuộc lớp con em miền Nam tập kết theo ba má về quê hương sau năm 1975, học theo hệ 10 năm của miền Bắc, nên khi vào đại học, chúng tôi còn non xèo non xẻo, ít tuổi hơn các bạn miền Nam học hệ 12 năm, và còn thật nhí - “chip hôi” như cách gọi của các “chú giải phóng”- các anh bộ đội - lính chiến vừa xuất ngũ đi học. Cũng phải nói thêm về các “chú giải phóng”, phần đông các anh từng là sinh viên đại học hay đã học hết lớp 10 (tương đương tú tài lớp 12 trong Nam thời ấy) và tình nguyện nhập ngũ vào Nam chiến đấu. Hết chiến tranh, các anh bỏ áo lính, trở lại giảng đường, và học chung cùng đám học sinh “nhí” chúng tôi.

Nhớ lại những ngày đầu tiên ở giảng đường 17, 18, khóa chúng tôi hơn nửa là các anh chị, một phần là các “chú bộ đội”, một phần là sinh viên cũ của ĐHSP Sài Gòn, một phần là giáo viên thu dung của các trường miền Nam… Nên ban đầu, có cái bỡ ngỡ, lạ lẫm, nhìn gì thấy gì cũng như khám phá bất ngờ và thú vị. Vui nhất là những cuộc làm quen, các anh các bạn trai người miền Nam rất thích xáp vào “hội” gái Hà Nội của chúng tôi, chỉ là thích nghe chúng tôi nói, vì “nghe giọng Hà Nội sao dễ thương quá trời”. Còn chúng tôi, thì hay lắng nghe các bạn nữ người miền Nam nói, phát hiện ra nhiều từ ngữ thật lạ, thật thú vị. Đặc biệt “hội” các “chú giải phóng” quả thật là một thế giới của những điều kỳ lạ, không chỉ ai cũng biết chơi đàn guitar mà chơi hay, có người thồi kèn Harmonica cực kỳ nhuyễn, còn hát thì rất hay, hát từ nhạc “đỏ” đến nhạc tiền chiến, thậm chí có anh hát chèo, diễn cả một đoạn Thị Mầu lên chùa, hay Xúy Vân giả dại… cực chuyên nghiệp.