11:05:00 11/04/2010
Trái vá»›i tiết trá»i ẩm Æ°á»›t và se lạnh, trong má»™t căn phòng nhá» của ngôi nhà phÃa bên trái khu vÆ°á»n tại địa chỉ 30 Hoà ng Diệu (Hà Ná»™i), câu chuyện giữa chúng tôi vá»›i ngÆ°á»i trợ lý của Äại tÆ°á»›ng Võ Nguyên Giáp tháºt cởi mở, ấm cúng. Gần 4 tháºp ká»· gắn bó và giúp việc Anh Văn, Äại tá Nguyá»…n Huyên là ngÆ°á»i đồng chÃ, ngÆ°á»i há»c trò gần gÅ©i và tâm giao của Äại tÆ°á»›ng Võ Nguyên Giáp... Má»™t sá»± ủy thác lá»›n lao Vị đại tá và o tuổi 80 có đôi mắt sáng, cái đầu tròn cÆ°Æ¡ng nghị và dáng ngÆ°á»i thấp Ä‘áºm luôn giữ phong thái trầm tÄ©nh. Từ con ngÆ°á»i ông toát lên sá»± mẫn cán, trung háºu và kiệm lá»i - những phẩm chất mà bất kể vị lãnh đạo nà o cÅ©ng tâm đắc khi lá»±a chá»n ngÆ°á»i giúp việc của mình. Bằng giá»ng trầm xứ Nghệ, Äại tá Huyên từ tốn kể: "Năm 1974, từ chiến trÆ°á»ng B2, tôi được Ä‘iá»u ra Bắc. Sau khi an dưỡng, tôi vá» công tác ở cÆ¡ quan Văn phòng Bá»™ Quốc phòng má»™t thá»i gian. Äến năm 1976, tôi chÃnh thức được giao nhiệm vụ trá»±c tiếp giúp việc Anh Văn, hằng ngà y tổng hợp tin tức thá»i sá»± để báo cáo vá»›i Anh"... Äại tá Nguyá»…n Huyên sinh năm 1931, là ngÆ°á»i con của quê hÆ°Æ¡ng Diá»…n Châu, Nghệ An. Năm 1950, ông thoát ly gia đình, trở thà nh anh bá»™ Ä‘á»™i Cụ Hồ. Trong chiến dịch Äiện Biên Phủ, Nguyá»…n Huyên thuá»™c biên chế Tiểu Ä‘oà n công binh 106 (Trung Ä‘oà n công binh 151). ÄÆ¡n vị ông có nhiệm vụ phá núi mở Ä‘Æ°á»ng để bảo đảm việc váºn chuyển bá»™ Ä‘á»™i, vÅ© khà ra mặt tráºn và  đà o hầm, hà o cho pháo binh, cao xạ, bá»™ binh chiến đấu.
|
Äại tÆ°á»›ng Võ Nguyên Giáp và ngÆ°á»i trợ lý Nguyá»…n Huyên (Ảnh: Trần Hồng).
|
Ông Huyên nhá»› lại: "Ngà y ấy, cán bá»™, chiến sÄ© trong Ä‘Æ¡n vị tôi đã mở Ä‘Æ°á»ng Ä‘Æ°a Äại tÆ°á»›ng Tổng TÆ° lệnh vượt đèo Pha Äin, nhÆ°ng tôi thì chÆ°a hỠđược gặp Anh Văn. Lần đầu tiên tôi gặp anh là năm 1957. Khi ấy, tôi là ChÃnh trị viên đại Ä‘á»™i công binh đóng quân tại Kim Lăng, Phú Thá». Má»™t lần, Anh Văn Ä‘i thăm, kiểm tra các Ä‘Æ¡n vị bá»™ Ä‘á»™i; Anh đến Äoà n công binh 106, có và o kiểm tra đại Ä‘á»™i tôi. Sau khi kiểm tra doanh trại, nÆ¡i ăn ở, Anh Văn đã nói chuyện vá»›i Ä‘Æ¡n vị. Hôm ấy chúng tôi mang ra mấy chiếc ghế, xếp thà nh dãy dà i, má»i Anh Văn ngồi giữa, chúng tôi cùng chụp ảnh. Chỉ tiếc là , bức ảnh đó tôi không có được". Giữa chừng câu chuyện, Äại tá Nguyá»…n Huyên châm trà , giục chúng tôi thưởng thức: "Trà dưỡng não đấy. Các anh dùng thá» xem có được không". Câu chuyện giữa Äại tá Huyên vá»›i chúng tôi cà ng thêm phần Ä‘áºm Ä‘Ã , cởi mở. Cảm nháºn được sá»± trân trá»ng, thà nh thá»±c của ngÆ°á»i đối thoại, Äại tá Nguyá»…n Huyên tâm sá»±: "Anh Văn sinh hoạt rất Ä‘iá»u Ä‘á»™, chịu khó rèn luyện giữ gìn sức khá»e. TrÆ°á»›c, Anh ngồi thiá»n 40-50 phút má»—i ngà y. Äã và o tuổi đại thá», nhÆ°ng Anh vẫn thÆ°á»ng xuyên táºp luyện khà công, táºp dưỡng sinh, duy trì ná» nếp nghe thá»i sá»± để vừa cáºp nháºt thông tin, vừa rèn luyện trà óc". Anh Văn của chúng tôi! "Khách trong nÆ°á»›c, ngoà i nÆ°á»›c Ä‘á»u mong muốn được gặp Äại tÆ°á»›ng Võ Nguyên Giáp. Các dịp ngà y lá»…, ngà y Tết, sinh nháºt của Anh, nhiá»u Ä‘oà n cá»±u chiến binh, đồng bà o, đồng chà khắp trong Nam ngoà i Bắc, vá» Hà Ná»™i đến thăm và chúc mừng Äại tÆ°á»›ng. Hồi chÆ°a cấm đốt pháo, có Ä‘oà n Ä‘i xe ca, Ä‘á»— xịch ngoà i cổng, các vị khách bÆ°á»›c xuống lấy mấy bánh pháo ra, treo trên sà o tre, đốt pháo nổ ran từ ngoà i vÆ°á»n, xen lẫn tiếng cÆ°á»i nói rá»™n rã trong niá»m hân hoan phấn khởi được vá» thăm Anh Văn. Từ lúc há» và o gặp Äại tÆ°á»›ng cho đến lúc ra vá», không khà vui vẻ nhÆ° ngà y há»™i"... Äại tá Nguyá»…n Huyên trầm ngâm kể lại. Từng ấy năm gắn bó vá»›i Äại tÆ°á»›ng, ông chiêm nghiệm: "Tình cảm của đồng chÃ, đồng bà o, của bạn bè quốc tế đối vá»›i Anh Văn tháºt sâu sắc, chân thà nh. Má»™t số Ä‘oà n khách không liên hệ trÆ°á»›c, cứ "đổ bá»™" xuống cổng 30 Hoà ng Diệu, rồi đòi được và o thăm Äại tÆ°á»›ng. Cảnh vệ Ä‘iện và o báo cáo, tôi lại phải sang xin phép và đỠnghị Anh dà nh thá»i gian tiếp. Hầu nhÆ° lần nà o Anh cÅ©ng vui vẻ đồng ý... Tôi còn nhá»› mãi, có má»™t anh thÆ°Æ¡ng binh bị cụt má»™t chân, chống nạng đến trÆ°á»›c cổng nhà 30 Hoà ng Diệu. Anh trình bà y vá»›i cảnh vệ: "Tôi bắt xe khách từ Hải Phòng lên đây, chỉ có nguyện vá»ng duy nhất là được gặp Äại tÆ°á»›ng Võ Nguyên Giáp". Khi được và o cổng, qua khu vÆ°á»n đã thấy Äại tÆ°á»›ng đứng chá» trên sân, anh thÆ°Æ¡ng binh buông nạng ra ôm chặt lấy Äại tÆ°á»›ng, rồi vừa khóc, vừa nói: "Thế là tôi toại nguyện rồi! Äược gặp Äại tÆ°á»›ng rồi, bây giá» tôi vá» có chết cÅ©ng thá»a lòng". Nhiá»u Ä‘oà n cá»±u binh Äiện Biên Phủ, cá»±u bá»™ Ä‘á»™i TrÆ°á»ng SÆ¡n, Thanh niên xung phong,... khi được đến thăm Äại tÆ°á»›ng, có những ngÆ°á»i cảm Ä‘á»™ng cứ ôm lấy Anh mà khóc vì vui mừng được gặp Anh và thÆ°Æ¡ng Anh. Äại tÆ°á»›ng dà dá»m há»i: "Gặp được nhau là quý rồi, phải mừng chứ sao lại khóc?". Nghe Äại tÆ°á»›ng nói váºy, không Ãt ngÆ°á»i lại cà ng thổn thức... Là ngÆ°á»i phụ trách Văn phòng Äại tÆ°á»›ng Võ Nguyên Giáp và sắp xếp lịch các Ä‘oà n khách và o thăm Äại tÆ°á»›ng, ông Huyên thÆ°á»ng xuyên được nháºn sá»± ủy thác của các Ä‘oà n khách, của các cá»±u chiến binh cả nÆ°á»›c: "Chúng tôi ở xa, Ãt có Ä‘iá»u kiện vá» thăm Äại tÆ°á»›ng. Mong các anh táºn tâm, táºn lá»±c chăm sóc, giúp việc Anh Văn. Chúng tôi tha thiết nhá» cáºy anh đấy"!. Tháºt cảm Ä‘á»™ng biết bao, bởi tất cả những tình cảm ấy toát lên từ tấm lòng tin yêu, từ sá»± kÃnh trá»ng vá»›i Äại tÆ°á»›ng Võ Nguyên Giáp, ngÆ°á»i há»c trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chà Minh. TrÆ°á»›c những tình cảm trong sáng, chân thà nh ấy của đồng chÃ, đồng bà o, Äại tá Nguyá»…n Huyên luôn tâm niệm phải là m hết sức mình vá»›i công việc của má»™t ngÆ°á»i trợ lý Äại tÆ°á»›ng Võ Nguyên Giáp. Gần 4 tháºp kỉ qua, ông đã má»™t lòng, má»™t dạ táºn tụy là m việc và trở thà nh ngÆ°á»i đồng chà thân thiết, thủy chung, trá»n nghÄ©a vẹn tình vá»›i Anh Văn; trở thà nh má»™t ngÆ°á»i thân thiết trong gia đình Äại tÆ°á»›ng Võ Nguyên Giáp.
|
Äại tá Nguyá»…n Huyên và tác giả bên bức chân dung Äại tÆ°á»›ng Võ Nguyên Giáp bằng chất liệu gốm sứ (Ảnh: Kiến Quốc).
|
Văn đức quán nhân tâm Câu chuyện cởi mở của ngÆ°á»i trợ lý Äại tÆ°á»›ng Võ Nguyên Giáp dà nh cho chúng tôi kéo dà i gần nhÆ° suốt buổi chiá»u. Khi chúng tôi há»i ông vá» chuyện gia đình, vị Äại tá chợt trùng giá»ng, hụt hẫng: "Hiá»n, vợ mình mất rồi. Mình thÆ°Æ¡ng cô ấy quá!". Ông Ä‘ang nói tá»›i ngÆ°á»i vợ thứ hai của mình. Lâu nay, Äại tá Huyên ở cùng gia đình ngÆ°á»i con gái, con rể và hai cháu ngoại. Hằng ngà y, ngoà i thá»i gian là m việc tại Văn phòng Äại tÆ°á»›ng, ông trở vá» và là m những công việc nhà nhÆ° nấu ăn, dá»n dẹp...; bởi ngÆ°á»i con gái của ông thÆ°á»ng xuyên Ä‘au yếu, các cháu ngoại còn nhá», lại báºn chuyện há»c hà nh... Thấy hoà n cảnh ông nhÆ° váºy, má»™t nữ cá»±u bá»™ Ä‘á»™i TrÆ°á»ng SÆ¡n đã Ä‘em lòng thÆ°Æ¡ng mến; bà tên là Bùi Thị Hiá»n, quê ở thà nh phố Thái Bình. Ngà y vỠở vá»›i ông, bà bá»™c bạch: "Em vá» vá»›i anh, chăm sóc anh, để anh đỡ vất vả, có thêm Ä‘iá»u kiện giúp việc Äại tÆ°á»›ng!". Câu nói đó khiến ông cảm Ä‘á»™ng và biết Æ¡n bà . Bà cÅ©ng nhÆ° bao cá»±u binh khác, nhÆ° bao ngÆ°á»i dân Việt Nam Ä‘á»u dà nh sá»± khâm phục và kÃnh trá»ng sâu sắc vá»›i Äại tÆ°á»›ng Võ Nguyên Giáp... Sắp đến giá» tạm biệt ngÆ°á»i trợ lý của Äại tÆ°á»›ng Võ Nguyên Giáp, tôi Ä‘á» nghị được chụp ảnh riêng vá»›i ông. Äại tá Nguyá»…n Huyên cÆ°á»i tÆ°Æ¡i đồng ý: "Äược thôi, nhÆ°ng để mình mở cá»a phòng bên. Chụp ở bên đó má»›i đẹp". Chúng tôi bÆ°á»›c và o căn phòng đầu hồi của ngôi nhà , nhÆ° má»™t bảo tà ng thu nhá» vá»›i những tranh, tượng và vô số tặng phẩm lÆ°u niệm quý giá, những bức trÆ°á»›ng của đồng chÃ, đồng bà o trao tặng Äại tÆ°á»›ng Võ Nguyên Giáp. Có má»™t bức trÆ°á»›ng của gia đình cụ Nguyá»…n Thị VÄ©nh (Tam Äảo, VÄ©nh Phúc) kÃnh mừng thá» Äại tÆ°á»›ng Võ Nguyên Giáp tuổi 90 có ghi "Văn võ song toà n lừng danh tÆ°á»›ng/Tâm hồn đức Ä‘á»™ xứng hiá»n nhân"... Sau những bức ảnh khá hà i lòng chụp chung vá»›i Äại tá Huyên, ông siết chặt tay chúng tôi. Rồi ông cho biết thêm má»™t câu đối nổi tiếng khác, do Viện Mác-Lênin mừng thá» Äại tÆ°á»›ng Võ Nguyên Giáp lúc tròn tuổi 85: "Võ công truyá»n quốc sá»/Văn đức quán nhân tâm!".
Sắp đến ká»· niệm 35 năm Äại thắng mùa xuân năm 1975, chúng tôi há»i thăm vá» sức khá»e của Äại tÆ°á»›ng Võ Nguyên Giáp, ông Nguyá»…n Huyên khẳng định: "Sang Xuân Canh Dần nà y, Äại tÆ°á»›ng đã tròn 100 Xuân theo âm lịch. Tuổi cà ng cao, sức khá»e cà ng giảm. Hiện Anh Văn Ä‘ang nằm Ä‘iá»u dưỡng ở Bệnh viện Trung Æ°Æ¡ng Quân Ä‘á»™i 108. Cho đến hôm nay (9/4/2010 - PV), sức khá»e của Anh Văn vẫn ổn định, tỉnh táo. Bệnh viện Ä‘ang hết lòng chăm sóc, giữ gìn sức khá»e của Äại tÆ°á»›ng để Äại tÆ°á»›ng có mặt trong dịp sinh nháºt của mình (25-8) và hÆ¡n nữa là chứng kiến Äại lá»… 1000 năm Thăng Long - Hà Ná»™i, nhÆ° mong muốn của đồng bà o và chiến sÄ© cả nÆ°á»›c". |
Duy Hiển - Kiến Quốc
|
http://www.cand.com.vn/vi-VN/phongsu/2010/4/128933.cand
|