Ký ức “ba sẵn sà ng†Kỳ 1: Thủ đô những ngà y rá»±c lá»a |
周一, 2011年 03月 28日 14:03 |
Thứ Bảy, 26/03/2011, 07:01 (GMT+7) Trong lịch sá» 80 năm của Äoà n TNCS Hồ Chà Minh, phong trà o “Ba sẵn sà ng†chÃnh là má»™t Ä‘iểm sáng ghi nháºn má»™t thá»±c tế lịch sá»: khi váºn mệnh Tổ quốc lâm nguy thì má»™t lá»i kêu gá»i đúng lúc có thể tạo nên những mốc son chói lá»i của tình yêu đất nÆ°á»›c. Kỳ 1: Thủ đô những ngà y rá»±c lá»a TT - Äã 78 tuổi nhÆ°ng vá»›i ông Trịnh Ngá»c Trình - nguyên bà thÆ° Äoà n ÄH SÆ° phạm Hà Ná»™i (ÄHSPHN) - ký ức vá» những ngà y sục sôi của phong trà o Ba sẵn sà ng vẫn vẹn nguyên nhÆ° má»›i hôm qua. Ông tá»± hà o kể: “Sau nà y bà thÆ° khu ủy khu 6 đã nói vá»›i tôi: Phong trà o Ba sẵn sà ng của các anh đã tạo thêm khà thế cho miá»n Nam chiến đấuâ€. ÄHSPHN là nÆ¡i khai sinh phong trà o “Tam bất kỳ†- tiá»n thân của phong trà o Ba sẵn sà ng.
Những năm 1964-1965, lá»›p trẻ thủ đô sẵn sà ng “xẻ dá»c TrÆ°á»ng SÆ¡n Ä‘i cứu nÆ°á»›c†- Ảnh tÆ° liệu chụp lại từ Bảo tà ng LSQS Việt Nam Bà thÆ° Thà nh Ä‘oà n Hà Ná»™i khi đó là VÅ© Hữu Loan - nay đã 83 tuổi, ngÆ°á»i trá»±c tiếp chỉ đạo phong trà o của ÄHSPHN - nhá»› lại: “Tôi suy nghÄ© rất lung khi anh Nguyá»…n Lam (bà thÆ° Trung Æ°Æ¡ng Äoà n) nói: Cách mạng đã chuyển giai Ä‘oạn rồi. Äánh Mỹ là nhiệm vụ chÃnh của đất nÆ°á»›c. Các anh phải chuyển phong trà o của thanh niên Hà Ná»™i sang má»™t phong trà o cách mạng má»›iâ€. Và phong trà o của ÄHSPHN mà đặc biệt là “Tam bất kỳ†đã gợi cho ông Loan suy nghÄ©: Thà nh Ä‘oà n Hà Ná»™i phải có má»™t phong trà o thể hiện lý tưởng của thanh niên và thể hiện tầm suy nghÄ© vá» thá»i đại má»›i. Suy nghÄ© đó trở thà nh chỉ thị cho bà thÆ° Äoà n ÄHSPHN Trịnh Ngá»c Trình. Sau má»™t cuá»™c thảo luáºn, ÄHSPHN đã tìm ra má»™t cái tên thuần Việt Nam thay cho “Tam bất kỳâ€: phong trà o Ba sẵn sà ng. Lá»i thá» Mai Dịch Äêm 30-4-1964. Tại nghÄ©a trang Mai Dịch, hÆ¡n 7.000 SV ÄHSPHN đứng xen kẽ kÃn quanh những ngôi má»™ liệt sÄ©. Sau khi Bà thÆ° Thà nh ủy Hồ Trúc thắp hÆ°Æ¡ng trầm ở đỉnh nghÄ©a trang xong, tất cả đồng loạt đốt Ä‘uốc. 7.000 ngá»n Ä‘uốc nhÆ° biển lá»a là m rá»±c sáng cả góc trá»i phÃa tây thủ đô. Ông Hồ Trúc ra chỉ thị cho Äoà n TrÆ°á»ng ÄHSPHN, rồi đến ông VÅ© Hữu Loan Ä‘á»c diá»…n văn. Sau đó, bà thÆ° Äoà n ÄHSPHN Trịnh Ngá»c Trình Ä‘á»c bản tuyên thệ vá»›i lá»i thá»: “TrÆ°á»›c anh linh các anh hùng liệt sÄ©, chúng tôi - Ä‘oà n viên thanh niên SV - xin thá»: Sẵn sà ng là m bất cứ việc gì Tổ quốc giao; sẵn sà ng Ä‘i bất cứ nÆ¡i nà o Tổ quốc yêu cầu; sẵn sà ng nháºp ngÅ©, sẵn sà ng chiến đấu, sẵn sà ng hi sinh!. HÆ¡n 7.000 SV đồng loạt giÆ¡ Ä‘uốc, hô vang “Sẵn sà ngâ€! Chúng tôi chá»n nghÄ©a trang Mai Dịch vì anh linh, hồn thiêng của các liệt sÄ© sẽ chứng giám cho lá»i thá» và huyết tâm của mình. Chúng tôi không sợ hi sinh, quyết noi gÆ°Æ¡ng cha anh chiến đấu bảo vệ Tổ quốcâ€. Quang cảnh ấy bây giá» còn là m ông Trình xúc Ä‘á»™ng đến rÆ¡i nÆ°á»›c mắt. Dòng ngÆ°á»i trong biển lá»a hừng há»±c khà thế bắt đầu rÆ°á»›c Ä‘uốc vá» phÃa Cầu Giấy. HÆ¡n 7.000 bó Ä‘uốc trùng trùng Ä‘iệp Ä‘iệp Ä‘i qua các dãy phố cổ kÃnh, tiến vá» hồ GÆ°Æ¡m, Trà ng Tiá»n rồi lại quay trở vá» TrÆ°á»ng ÄHSPHN. NgÆ°á»i rÆ°á»›c Ä‘uốc cuối cùng vá» trÆ°á»ng hÆ¡n 1 giỠđêm. Há» lại tiếp tục rì rầm luáºn bà n suốt đêm không ngủ. Sáng 1-5-1965, không ồn à o phô trÆ°Æ¡ng, hà ng trăm SV ÄHSPHN lặng lẽ trÃch máu viết huyết thÆ°. Những nét chữ nguệch ngoạc còn Ä‘á» tÆ°Æ¡i dòng máu nóng tha thiết xin được ra chiến trÆ°á»ng là m bà thÆ° Äoà n Trịnh Ngá»c Trình run run xúc Ä‘á»™ng. Ông kể: “Khà thế rừng rá»±c quá. Ngay cả cán bá»™ giảng dạy cÅ©ng nhấp nhổm không yên tâm: không biết mình được gá»i Ä‘i hay chÆ°a?â€. Và chỉ sau má»™t đêm, ÄHSPHN đã trở thà nh má»™t công trÆ°á»ng của tráºn địa phòng không dà y đặc. Bảy tòa nhà cao năm tầng của trÆ°á»ng biến thà nh má»™t tráºn địa pháo. Má»—i tòa nhà trang bị 2 - 3 khẩu súng pháo, nòng súng vÆ°Æ¡n lên trá»i cao. Toà n bá»™ vÅ© khà được huyện Ä‘á»™i huyện Từ Liêm cấp. SV còn được má»™t trung Ä‘á»™i bá»™ Ä‘á»™i huấn luyện bắn máy bay. Má»—i khoa là má»™t tiểu Ä‘oà n, luyện táºp rất say sÆ°a. “Cả trÆ°á»ng rầm rá»™ Ä‘Ã o hà o xung quanh khuôn viên trÆ°á»ng để máy bay Mỹ đến là bắn ngay. Äã hÆ¡n 50 năm trôi qua nhÆ°ng không khà hối hả, gấp gáp Ä‘Ã o hầm cá nhân, hầm để đặt súng liên thanh, cảnh SV nháºn súng, đạn, phân ban, phân Ä‘á»™i... vẫn là m tôi thấy rừng rá»±c nhÆ° Ä‘ang trở vá» những ngà y tháng đó má»—i khi nhá»› lạiâ€, ông Trình xao xuyến. Ban đêm há»c, ban ngà y táºp quân sá»±, Ä‘Ã o hầm. Những lá»›p há»c ban ngà y thì buổi tối lên trÆ°á»ng táºp quân sá»±. HÆ¡n 1.000 SV ròng rã xây dá»±ng tráºn địa trong hÆ¡n má»™t tháng. Há» thay nhau là m ngà y là m đêm. Có ngÆ°á»i được cá» Ä‘i nÆ°á»›c ngoà i há»c nà i nỉ xin được chiến đấu. Những ngÆ°á»i chuẩn bị Ä‘i và o Nam ráo riết táºp cõng gạo, vác gạch, Ä‘eo súng, Ä‘eo băng đạn... chạy xung quanh khuôn viên trÆ°á»ng. Vẻ mặt rất tá»± hà o. Những ai không được Ä‘i thì nhìn vá»›i ánh mắt ngưỡng má»™, thèm muốn lẫn ghen tị. TrÆ°á»›c đó, má»—i năm ÄHSPHN có khoảng 200 cán bá»™ và SV tốt nghiệp xung phong và o Nam. NhÆ°ng trong hai năm 1964-1965, con số nà y lên đến hà ng nghìn ngÆ°á»i. Cuá»™c há»p khẩn trong đêm TrÆ°á»›c khà thế Ba sẵn sà ng hừng há»±c ở ÄHSPHN, Thà nh Ä‘oà n nháºn thấy cần phải nhân rá»™ng phong trà o lên quy mô toà n thà nh. Tối 7-8-1964, tại trụ sở 43 Lý Thái Tổ, thÆ°á»ng vụ Thà nh Ä‘oà n Hà Ná»™i há»p Ä‘á»™t xuất và thống nhất việc phát Ä‘á»™ng phong trà o Ba sẵn sà ng cà ng sá»›m cà ng tốt. “Chúng tôi gấp rút quyết định phát Ä‘á»™ng phong trà o, gấp rút viết lá»i kêu gá»i, chạy khắp nÆ¡i để chuẩn bị tổ chức từ ngà y 7 đến ngà y 9 để phát Ä‘á»™ng toà n thà nhâ€, ông VÅ© Hữu Loan hà o hứng kể. 4g30 chiá»u 9-8-1964, hà ng ngà n SV ÄHSPHN Ä‘i bá»™ hÆ¡n 7km từ trÆ°á»ng ra há»™i trÆ°á»ng Bá»™ Công nghiệp nặng (phố Hai Bà TrÆ°ng), vừa Ä‘i vừa hô “Ba sẵn sà ng†rá»™n rà ng khắp Ä‘Æ°á»ng phố thủ đô. Các trÆ°á»ng ÄH khác cÅ©ng nÆ°á»m nượp hà ng ngà n SV kéo vá». Äêm. Há»™i trÆ°á»ng Bá»™ Công nghiệp nặng đã chứng kiến má»™t sá»± kiện lịch sá»: Thà nh Ä‘oà n Hà Ná»™i phát Ä‘á»™ng phong trà o Ba sẵn sà ng toà n thủ đô. Trong há»™i trÆ°á»ng chỉ có 500 đại biểu thanh niên - SV tham gia trá»±c tiếp. NhÆ°ng ở bên ngoà i có tá»›i hai vạn há»c sinh, SV, thanh niên táºp trung trong những khu phố, con Ä‘Æ°á»ng xung quanh được bắc loa ra nghe. Äêm ấy hà ng vạn thanh niên, há»c sinh, SV đã xuống Ä‘Æ°á»ng. Cả rừng ngÆ°á»i Ä‘i từ hồ Hoà n Kiếm đến Ä‘Æ°á»ng Hai Bà TrÆ°ng và hô vang “Ba sẵn sà ngâ€. Dòng ngÆ°á»i nhÆ° lÅ© trà n thác đổ. Hà Ná»™i rúng Ä‘á»™ng trong biển ngÆ°á»i rừng rá»±c khà thế. NgÆ°á»i dân đổ ra Ä‘Æ°á»ng xem. Những em nhá», những cụ già cÅ©ng cùng hô “Sẵn sà ng chiến đấu! Sẵn sà ng! Sẵn sà ng!â€. Ngay sau đó, bà i viết “Thanh niên thủ đô quyết xứng đáng vá»›i thủ đô anh hùng†của ông Nguyá»…n Hoà ng Tùng - lúc đó là tổng biên táºp báo Nhân Dân - đã thổi bùng thêm ngá»n lá»a hi sinh vì Tổ quốc trong tuổi trẻ thủ đô. Tháng 3-1965, khi Trung Æ°Æ¡ng Äoà n phát Ä‘á»™ng phong trà o trên toà n quốc thì phong trà o Ba sẵn sà ng nhÆ° triá»u dâng thác đổ. HÆ¡n 26.000 Ä‘oà n viên thanh niên thủ đô và hà ng triệu thanh niên miá»n Bắc nháºp ngÅ©. Lý giải vá» sá»± thà nh công kỳ diệu của phong trà o Ba sẵn sà ng, nguyên bà thÆ° Thà nh Ä‘oà n Hà Ná»™i VÅ© Hữu Loan khẳng định: “Sáng kiến và nguyện vá»ng là của quần chúng, thanh niên. Thà nh Ä‘oà n chúng tôi nắm bắt được đúng lúc nên phát Ä‘á»™ng kịp thá»i, đáp ứng được hà ng triệu nguyện vá»ng của thanh niên. Äiá»u đó là m nên sức sống mãnh liệt của phong trà oâ€. MY LÄ‚NG - ÄỨC BÃŒNH _____________ “Biết bao thanh niên xin được Ä‘i chiến đấu. Nhiá»u há»c sinh muốn gia nháºp quân Ä‘á»™i và o chiến trÆ°á»ng. Có nhiá»u thanh niên tá»± nhiên mất tÃch. Vá» sau cả là ng má»›i biết anh ấy đã lẳng lặng Ä‘i B...â€. http://tuoitre.vn/Chinh-tri-Xa-hoi/Phong-su-Ky-su/430855/Chiec-gay-Truong-Son.html |