7:50, 28/09/2009
|
Â
|
|
Nhà xuất bản ChÃnh trị Quốc gia vừa cho ra mắt bạn Ä‘á»c cuốn “Má»™t trăm giá» vá»›i Fidel†được dịch sang tiếng Việt từ nguyên văn bản tiếng Tây Ban Nha, do Cục Xuất bản của Há»™i đồng Nhà nÆ°á»›c Cuba phát hà nh lần thứ ba và o tháng 11/2006. Là má»™t Ä‘á»c giả đã từng há»c táºp tại TrÆ°á»ng đại há»c La Habana, Cuba, tôi rất vui mừng, vá»™i vã tìm Ä‘á»c và mượn được cuốn sách nói trên. Quả tháºt đây là má»™t tác phẩm Ä‘á»™c nhất vô nhị vá»›i Ä‘á»™ dà y hÆ¡n 900 trang gồm 26 chÆ°Æ¡ng, ghi lại ná»™i dung những cuá»™c trò chuyện đầy lý thú giữa Fidel vá»›i nhà báo. Ignacio Ramonet, ngÆ°á»i Pháp gốc Tây Ban Nha là má»™t nhà báo tầm cỡ, Tổng biên táºp tá» nguyệt san Lemonde diplomatique (Thế giá»›i ngoại giao). Ông là má»™t há»c giả, chuyên gia vá» các vấn Ä‘á» quốc tế, có uy tÃn lá»›n trong giá»›i trà thức tiến bá»™ ở châu Âu và là ngÆ°á»i bạn thân của Cuba, đã thá»±c hiện cuá»™c phá»ng vấn – đối thoại nà y, qua nhiá»u đợt, từ đầu năm 2002 đến cuối năm 2005, má»™t sá»± kiện chÆ°a từng có trong lịch sá» báo giá»›i quốc tế. Không Ãt nhà nghiên cứu nói rằng, đã có rất nhiá»u sách báo viết vá» cuá»™c Ä‘á»i, sá»± nghiệp của Fidel, vá» quá trình cách mạng của nhân dân Cuba, nhÆ°ng chÆ°a bao giá» bạn Ä‘á»c có cÆ¡ há»™i tiếp cáºn Fidel vá» nhiá»u lÄ©nh vá»±c trong má»™t công trình đồ sá»™ nhÆ° váºy. Mở đầu cuá»™c trò chuyện, Fidel đã cho chúng ta hiểu sâu hÆ¡n cá»™i nguồn Cách mạng Cuba, trong đó, nhấn mạnh vai trò của José MartÃ, nhà văn hóa lá»›n và là ngÆ°á»i cha của ná»n Ä‘á»™c láºp Cuba. Fidel nói: “... Trong tôi đã có má»™t tÆ° tưởng Martà phát triển và những lý tưởng xã há»™i chủ nghÄ©a cấp tiến, má»™t tÆ° tưởng mà tôi đã kiên định theo Ä‘uổi trong suốt cuá»™c Ä‘á»i mìnhâ€. Tiếp theo là những trang hồi ký của Fidel tá»± thuáºt vá» hoà n cảnh gia đình, quê hÆ°Æ¡ng, mái trÆ°á»ng xÆ°a, xã há»™i Ä‘Æ°Æ¡ng thá»i... đã in Ä‘áºm dấu ấn trong thá»i thÆ¡ ấu của mình, những nhân tố đã gây ảnh hưởng tốt đến sá»± tôi luyện và hình thà nh nhân cách của má»™t Fidel đầy nghị lá»±c, già u lòng yêu nÆ°á»›c và ý chà đấu tranh bất khuất. Khi đến tuổi trưởng thà nh, bÆ°á»›c chân và o TrÆ°á»ng đại há»c Luáºt là lúc Fidel dấn thân và o chÃnh trị, và từ đó, nổi trá»™i nhÆ° má»™t nhà lãnh đạo phong trà o sinh viên và quần chúng chống chế Ä‘á»™ Ä‘á»™c tà i, chống áp bức, bất công. Trang sá» hà o hùng mà Fidel không thể không nhắc đến là cuá»™c tiến công (26/71953) và o trại lÃnh Moncada của chÃnh quyá»n Batista, tuy không đạt được kết quả nhÆ° ý muốn, nhÆ°ng Fidel coi đó là má»™t cuá»™c táºp dượt để thức tỉnh quần chúng vùng lên và tiếp tục Ä‘Æ°a cuá»™c chiến đấu chống chế Ä‘á»™ Ä‘á»™c tà i sang giai Ä‘oạn má»›i. Bạn Ä‘á»c sẽ nhá»› mãi câu: “Lịch sá» sẽ minh chứng cho tôiâ€, khi Fidel vá»›i tÆ° cách là má»™t luáºt sÆ° có tà i hùng biện đã tá»± bà o chữa và tuyên bố trong má»™t phiên tòa xét xá», đảo ngược vá»›i vai trò ngÆ°á»i bị cáo của mình thà nh ngÆ°á»i tố cáo chế Ä‘á»™ phản Ä‘á»™ng Ä‘Æ°Æ¡ng thá»i. Sau khi bị bắt và được thả tá»± do, Fidel đã cùng 82 chiến sÄ© yêu nÆ°á»›c tiến hà nh cuá»™c viá»…n chinh từ Mêhicô trở vá» Cuba trên con tà u Granma, rồi từ đó, triển khai cuá»™c chiến tranh du kÃch từ chiến khu Sierra Maestra. Hình ảnh của Che Guevara được ghi Ä‘áºm nét trong hai chÆ°Æ¡ng (7 và 14) của cuốn sách nà y, Fidel nhắc lại: “Sá»± tÆ°Æ¡ng đồng vá» tÆ° tưởng là má»™t trong những yếu tố chÃnh giúp tôi thân thiết vá»›i Che và coi Che nhÆ° má»™t hình mẫu của ngÆ°á»i cách mạngâ€. Qua những năm tháng chiến đấu đầy gian khổ và chịu Ä‘á»±ng bá»n bỉ, khắc phục vô và n khó khăn, nhÆ° Fidel đã tổng kết: “Trong cuá»™c chiến nà y, vá»›i 3.000 chiến sÄ©, chỉ trong không đầy 2 năm, chúng tôi đã già nh thắng lợi vẻ vang ngà y 1/1/1959â€. Những bà i há»c vá» cuá»™c chiến tranh du kÃch, những bÆ°á»›c Ä‘i ban đầu, những cuá»™c váºn Ä‘á»™ng quần chúng yêu nÆ°á»›c tiến bá»™, những âm mÆ°u chống phá cách mạng... đã được Fidel trả lá»i cặn kẽ cho nhà báo bằng những câu chuyện sinh Ä‘á»™ng, kèm theo những phân tÃch, láºp luáºn sắc bén, đã bác bá» những luáºn Ä‘iệu xuyên tạc của dÆ° luáºn báo chà phÆ°Æ¡ng Tây hòng xóa bá» những thà nh tá»±u Cách mạng của Cuba. Sau hÆ¡n 2 năm cách mạng thắng lợi, cuá»™c xâm lược quân sá»± và o bãi biển Girón ngà y 17/4/1961, gồm 1.500 tên lÃnh đánh thuê được Mỹ huấn luyện và háºu thuẫn, đã bị đánh bại sau cuá»™c tác chiến hÆ¡n 72 giá», do chÃnh Fidel trá»±c tiếp chỉ huy. Äó là thất bại quân sá»± đầu tiên của đế quốc Mỹ ở Mỹ Latinh. Cuá»™c khủng hoảng tháng 10/1962, và o thá»i Ä‘iểm mà nhân loại đã phải nÃn thở đứng trên bá» vá»±c của cuá»™c chiến tranh hạt nhân giữa Mỹ và Liên Xô, Cuba đã đặt lợi Ãch chung trên hết, vì ná»n hòa bình của toà n thế giá»›i, nên đã giải quyết ổn thá»a vấn Ä‘á», nhÆ°ng giỠđây nhìn lại, Fidel không ngần ngại nhắc đến việc Liên Xô rút tên lá»a mà không tham khảo ý kiến của Cuba, Fidel coi đó là “việc là m thiếu bình tÄ©nh và thiếu kiên quyết†của Liên Xô lúc bấy giá». Tiếp theo là những chÆ°Æ¡ng nói vá» cuá»™c chiến chống sá»± bao vây, phong tá»a và những đạo luáºt tà n bạo của chÃnh quyá»n Mỹ chống Cuba, những vụ xúi giục cÆ°á»›p Ä‘oạt tà u thuyá»n, máy bay chạy sang Mỹ... đã gây ra là n sóng căm phẫn ở Cuba và được Fidel nhắc đến vá»›i những bằng chứng hùng hồn và cá»±c lá»±c lên án chÃnh sách thù địch của Mỹ chống Cuba. Äá»c đến chÆ°Æ¡ng 26 “Sau Fidel, sẽ nhÆ° thế nà o?†là chÆ°Æ¡ng cuối cùng dà i nhất (91 trang) và hấp dẫn nhất. Ngoà i những Ä‘á» tà i liên quan đến vấn Ä‘á» ná»™i bá»™ của Cuba, Fidel nhấn mạnh những thà nh tá»±u của Cách mạng Cuba, đồng thá»i nêu rõ những khó khăn, thiếu thốn trong “thá»i kỳ đặc biệt†và o những năm đầu của tháºp niên 90, sau khi Liên Xô bị tan rã.
|
Chủ tịch Fidel Castro và ngÆ°á»i em Raul Castro.
|
Äể giải đáp những câu há»i vá» ngÆ°á»i kế nhiệm, thế hệ má»›i, sá»± tin tưởng và o tà i năng lá»›p trẻ, những con ngÆ°á»i má»›i của đất nÆ°á»›c xã há»™i chủ nghÄ©a, việc chuyển giao quyá»n lá»±c... Fidel nói lên những ý kiến đầy sức thuyết phục, vá»›i hà m lượng trà tuệ cao, khẳng định rằng: “Con Ä‘Æ°á»ng xã há»™i chủ nghÄ©a là sá»± lá»±a chá»n không thể thay đổi được ở Cubaâ€, rằng: “Äế quốc Mỹ không thể phá hủy Cách mạng Cuba và nhân dân Cuba đã đạt tá»›i trình Ä‘á»™ văn hóa và giác ngá»™ đủ để không bao giá» cho phép đất nÆ°á»›c nà y trở lại là má»™t thuá»™c địa của chúngâ€. Nói vá» ngÆ°á»i kế nhiệm, Fidel dứt khoát tuyên bố rằng: “Hiện nay, Raul vẫn là ngÆ°á»i có uy tÃn nhất và nhân dân cÅ©ng rất tin tưởng chú ấy... nếu có chuyện gì xảy ra vá»›i tôi nay mai, thì chắc chắn Quốc há»™i sẽ há»p và bầu chú ấy, không có gì phải nghi ngá» Ä‘iá»u đóâ€. CÅ©ng trong chÆ°Æ¡ng cuối nà y, khi Ä‘á» cáºp đến nững nhà lãnh đạo chÃnh trị đã để lại nhiá»u ấn tượng nhất thì Fidel nhắc đến Mao Trạch Äông, Mitterand, Olof Palme... và đặc biệt là Chủ tịch Hồ Chà Minh. “Tôi không có diá»…m phúc được gặp Hồ Chà Minh, ngÆ°á»i mà tôi cho rằng ông là má»™t trong những nhà lãnh đạo có tÆ° tưởng trong sáng nhấtâ€... “Tôi không thể quên được bản Di chúc của Hồ Chà Minh, trong đó, ông kêu gá»i Trung Quốc và Liên Xô hãy khắc phục những tranh chấp và đoà n kết lạiâ€. Äá»c đến đây, tôi xúc Ä‘á»™ng nhá»› đến những lá»i tâm huyết, thể hiện tình cảm của Fidel đối vá»›i Hồ Chà Minh trong chuyến thăm lịch sá» và o tháng 9/1973 rằng: “Có má»™t ná»—i Ä‘au và ân háºn là tôi không thể đến Việt Nam trÆ°á»›c ngà y 2/9/1969, nên không có vinh dá»± được gặp Chủ tịch Hồ Chà Minh, ngÆ°á»i mà tôi rất kÃnh phục. NhÆ°ng tôi đã được bù đắp là chÃnh mắt tôi nhìn thấy nhân dân Việt Nam Ä‘ang thá»±c hiện má»™t cách có hiệu quả những lá»i giáo huấn của NgÆ°á»iâ€. Äá»c xong “Má»™t trăm giá» vá»›i Fidelâ€, không những tôi được sáng tá» má»™t số vấn Ä‘á» mà trÆ°á»›c đây chÆ°a hiểu thấu, mà còn tiếp nháºn thêm những kiến thức má»›i mẻ vá» Cách mạng Cuba, vá» tÆ° tưởng chÃnh trị sâu sắc của Fidel, má»™t con ngÆ°á»i mà chÃnh nhà báo cÅ©ng nhÆ° nhiá»u ngÆ°á»i khác tiên Ä‘oán rằng: “Sau Fidel, sẽ không có Fidel nà o khácâ€. Tôi tin chắc rằng, cuốn “Má»™t trăm giá» vá»›i Fidel†sẽ để lại trong lòng bạn Ä‘á»c hình ảnh tuyệt vá»i vá» Fidel, má»™t nhân váºt huyá»n thoại sống, có tầm vóc lá»›n lao, xứng đáng là niá»m tá»± hà o của nhân dân Cuba và sá»± ngưỡng má»™, kÃnh yêu của má»i ngÆ°á»i
Minh Thái http://antg.cand.com.vn/vi-vn/tulieu/2009/9/70431.cand
|