Há»c thuyết an ninh quốc gia má»›i của Mỹ: Bá chủ thế giá»›i vẫn là mục tiêu “ẩn†và “bất biến†Print
Wednesday, 15 December 2010 15:33

7:35, 11/06/2010
Nguyễn Quốc Uy

Mục tiêu "bất biến" trong "Chiến lược an ninh quốc gia" của tất cả các chính quyá»n Mỹ là, má»™t mặt, duy trì an ninh và thịnh vượng của nÆ°á»›c Mỹ và, mặt khác, duy trì địa vị siêu cÆ°á»ng số 1 của Mỹ trên thế giá»›i, tức là không để cho bất cứ quốc gia nào qua mặt Mỹ vá» tiá»m lá»±c kinh tế và sức mạnh quân sá»±.

Theo yêu cầu của Quốc há»™i Hợp chúng quốc Hoa Kỳ, má»—i Ä‘á»i tổng thống nÆ°á»›c này, mà chính xác hÆ¡n là trong nhiệm kỳ của mình, má»—i tổng thống Mỹ phải đệ trình má»™t "Chiến lược an ninh quốc gia". NhÆ° vậy, thông thÆ°á»ng cứ 4 năm, chính quyá»n Mỹ lại công bố má»™t "Chiến lược an ninh quốc gia" má»›i.
"Chiến lược an ninh quốc gia" mà chính quyá»n Obama công bố ngày 27/5 vừa qua có nhiá»u Ä‘iểm má»›i so vá»›i các "Chiến lược an ninh quốc gia" năm 2002 và 2006 của chính quyá»n George Bush, thể hiện má»™t tÆ° duy "má»m" hÆ¡n.
NgÆ°á»i ta cho rằng đó là sá»± thể hiện má»™t tÆ° duy khôn ngoan.

Trong "Chiến lược an ninh quốc gia" vừa công bố, Nhà Trắng chú trá»ng trÆ°á»›c hết đến sức mạnh kinh tế và ngoại giao rồi má»›i đến sức mạnh quân sá»±.
Äài Tiếng nói Hoa Kỳ ngày 27/5 đã dẫn lá»i Tổng thống Obama khẳng định trong văn kiện dài 52 trang của "Chiến lược an ninh quốc gia" rằng "quân sá»± nên được sá»­ dụng, nhÆ°ng không nên mở rá»™ng quá mức".
TTXVN dẫn các nguồn tin nÆ°á»›c ngoài cho biết: Trình bày quan Ä‘iểm đảm bảo an toàn cho nÆ°á»›c Mỹ khi Ä‘ang đối mặt vá»›i các cuá»™c chiến ở Iraq và Afghanistan, văn kiện trên đã chính thức hóa ý định của ông Obama là coi trá»ng ngoại giao Ä‘a phÆ°Æ¡ng hÆ¡n sức mạnh quân sá»±, thừa nhận vÅ© lá»±c là biện pháp cuối cùng và cần phải tăng cÆ°á»ng hợp tác ngoại giao quốc tế.

NhÆ° vậy, Ä‘iểm má»›i và cÅ©ng là Ä‘iểm khác biệt cÆ¡ bản trong tÆ° duy hoạch định chiến lược an ninh quốc gia của chính quyá»n Barack Obama so vá»›i chính quyá»n tiá»n nhiệm của George Bush là sá»± Ä‘oạn tuyệt rõ ràng đối vá»›i cách tiếp cận quân sá»± Ä‘Æ¡n phÆ°Æ¡ng.
Chính sách đánh đòn phủ đầu,  được cá»±u Tổng thống George Bush theo Ä‘uổi trong suốt hai nhiệm kỳ của ông ta kể từ sau sá»± kiện 11/9/2001, đã khiến nÆ°á»›c Mỹ không chỉ bị hao ngÆ°á»i tốn của, rồi bị sa lầy, trong hai cuá»™c chiến ở Afghanistan và Iraq, mà còn bị "mất Ä‘iểm" trên trÆ°á»ng quốc tế khi nÆ°á»›c Mỹ ngày càng bị nhiá»u nÆ°á»›c dè chừng, thậm chí bị nhiá»u nÆ°á»›c thù oán.

Khi thay George Bush làm chủ Nhà Trắng, Barack Obama đã tá» rõ là má»™t tổng thống "biết lắng nghe". Chính vá»›i cách tiếp cận và giải quyết các vấn Ä‘á» má»™t cách má»m má»ng, trái ngược hoàn toàn vá»›i thái Ä‘á»™ và cách hành xá»­ ngạo mạn của ngÆ°á»i tiá»n nhiệm, Barack Obama đã làm cho thế giá»›i thay đổi cách nhìn vá» nÆ°á»›c Mỹ.

Nay, vá»›i há»c thuyết an ninh quốc gia má»›i mà  phát triển kinh tế và ná»— lá»±c ngoại giao được chú trá»ng hàng đầu, trong khi sức mạnh quân sá»± chỉ được sá»­ dụng nhÆ° biện pháp cuối cùng, rõ ràng Obama đã giành được thêm "Ä‘iểm" trÆ°á»›c mắt cá»™ng đồng quốc tế.

CÅ©ng vá»›i tÆ° duy "má»m" nhÆ° vậy, chính quyá»n Obama đã loại bá» khái niệm "cuá»™c chiến chống khủng bố" ra khá»i há»c thuyết an ninh quốc gia má»›i, mặc dù vẫn coi Al-Qaeda là đối thủ chủ yếu của Mỹ và vẫn Ä‘á» ra mục tiêu "phá vỡ, triệt phá và đánh bại" mạng lÆ°á»›i khủng bố quốc tế Al-Qaeda. Bên cạnh đó, chiến lược an ninh quốc gia má»›i này cÅ©ng Ä‘á» cập đến ná»— lá»±c can dá»± của Mỹ đối vá»›i các nÆ°á»›c mà Mỹ coi là  "thù địch",  cảnh báo Iran và Triá»u Tiên (vá» vấn Ä‘á» hạt nhân) cần có "sá»± lá»±a chá»n rõ ràng" - hoặc đối thoại hoặc bị cô lập.
Má»™t Ä‘iểm đáng chú ý nữa trong "Chiến lược an ninh quốc gia" má»›i của Mỹ là lần đầu tiên chính quyá»n Mỹ khẳng định các mối Ä‘e dá»a khủng bố có nguồn gốc từ trong lòng nÆ°á»›c Mỹ. Äài RFI (Pháp) nhận xét: "Lần đầu tiên, kẻ thù "từ bên trong", tức những kẻ khủng bố ngÆ°á»i Mỹ, sống trên đất Mỹ, được coi nhÆ° là mối Ä‘e dá»a nghiêm túc".

Chính quyá»n Obama coi việc duy trì và tăng cÆ°á»ng sá»± thịnh vượng của nÆ°á»›c Mỹ cÅ©ng là biện pháp hữu hiệu đảm bảo an ninh quốc gia. Trong há»c thuyết an ninh quốc gia má»›i,  ông Obama đã nêu lên sá»± cần thiết phải phục hồi kinh tế vì đó là Ä‘iá»u quan trá»ng để duy trì quyá»n lá»±c của Mỹ.
Mục tiêu "bất biến" trong "Chiến lược an ninh quốc gia" của tất cả các chính quyá»n Mỹ là, má»™t mặt, duy trì an ninh và thịnh vượng của nÆ°á»›c Mỹ và, mặt khác, duy trì địa vị siêu cÆ°á»ng số 1 của Mỹ trên thế giá»›i, tức là không để cho bất cứ quốc gia nào qua mặt Mỹ vá» tiá»m lá»±c kinh tế và sức mạnh quân sá»±.

Vì vậy, trong "Chiến lược an ninh quốc gia" vừa công bố, chính quyá»n Obama Ä‘á» cập đến sức mạnh kinh tế nhÆ° là má»™t trong những Æ°u tiên an ninh quốc gia hàng đầu. Washington liệt kê "4 lợi ích quốc gia vÄ©nh viá»…n có sá»± liên kết chặt chẽ" là an ninh, thịnh vượng, giá trị và trật tá»± quốc tế.
ÄÆ°Æ¡ng nhiên, để đảm bảo lợi ích của nÆ°á»›c Mỹ trong má»™t trật tá»± quốc tế mà Mỹ luôn muốn duy trì vị trí bá chủ, Washington hết sức coi trá»ng việc bảo vệ và mở rá»™ng đồng minh. NhÆ° vậy, trong tÆ° duy chiến lược an ninh của há», ngÆ°á»i Mỹ coi việc bảo vệ đồng minh là để bảo vệ sá»± an toàn cho chính nÆ°á»›c Mỹ. NgÆ°á»i ta không ngạc nhiên khi thấy há»c thuyết an ninh quốc gia má»›i của Mỹ cÅ©ng nói Mỹ cảm thấy lo lắng trÆ°á»›c ná»— lá»±c hiện đại hóa quân Ä‘á»™i của Trung Quốc và sẽ "chuẩn bị phù hợp" để đảm bảo rằng các lợi ích của Mỹ và đồng minh được bảo vệ.
Washington cÅ©ng thừa nhận lợi ích của má»™t trật tá»± thế giá»›i hòa bình và hợp tác.  John Brennan, cố vấn chống khủng bố hàng đầu của Tổng thống Obama, được báo chí dẫn lá»i nhấn mạnh đến "má»™t trật tá»± quốc tế nhằm thúc đẩy hòa bình, an ninh và cÆ¡ há»™i thông qua hợp tác mạnh mẽ hÆ¡n", vì "đây là con Ä‘Æ°á»ng duy nhất sẽ cho phép chúng ta giải quyết được các thách thức toàn cầu".

Còn theo trích thuật của TTXVN, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton ngày 27/5 nhấn mạnh chiến lược này sẽ huy Ä‘á»™ng má»i yếu tố sức mạnh, không chỉ sức mạnh quân sá»±, để bảo vệ an ninh cho nÆ°á»›c Mỹ. Bà tuyên bố Mỹ phải "cân đối và kết hợp" tất cả các yếu tố sức mạnh trong cái gá»i là "quyá»n lá»±c thông minh", bao gồm sức mạnh vá» quân sá»±, ngoại giao và phát triển, vốn gồm cả sức mạnh kinh tế và "sức mạnh vá» tấm gÆ°Æ¡ng của Mỹ".
Dẫu chính quyá»n Obama thay đổi cách tiếp cận và sá»­ dụng sức mạnh, tá» ra má»m dẻo hÆ¡n chính quyá»n tiá»n nhiệm trong việc bảo đảm an ninh của nÆ°á»›c Mỹ, nhÆ°ng há»c thuyết an ninh quốc gia má»›i của há» lại không má»›i ở chá»— nó ẩn chứa cái mục tiêu "bất biến" là duy trì má»™t trật tá»± thế giá»›i  mà Mỹ giữ địa vị bá chủ.
Äiá»u đó thật dá»… hiểu vì Mỹ bao giá» cÅ©ng vẫn là Mỹ

N.Q.U. http://antg.cand.com.vn/vi-VN/sukien/2010/6/72512.cand