Nga- Mỹ: Tìm đưá»ng đối thoại 打å°
周三, 2010年 12月 15日 16:08

8:20, 20/03/2009

Ngoại trưởng Nga Lavrov và Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton cùng nhấn nút "khởi động lại" quan hệ Nga - Mỹ.

Cuá»™c gặp giữa Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov và Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton tại Genève, Thụy SÄ©, hôm 6/3 vừa qua đã chính thức xác nhận việc tái khởi động hành trình tìm kiếm lối thoát cho những căng thẳng ngoại giao giữa Nga và Mỹ dưới thá»i cá»§a Tổng thống Bush liên quan tá»›i những vấn đỠnhư hệ thống phòng thá»§ tên lá»­a, Kosovo, Gruzia, cắt giảm vÅ© khí chiến lược...
Chấp nhận đàm phán
Nếu như Tổng thống Bush suốt 8 năm cầm quyá»n luôn tá» ra cứng rắn trong các hồ sÆ¡ gây tranh cãi vá»›i Nga thì ông Obama từ khi lên nắm quyá»n Tổng thống Mỹ, đã phát Ä‘i nhiá»u tín hiệu cho thấy đưá»ng lối ngoại giao cá»§a Mỹ đã thay đổi, đặc biệt trong quan hệ Nga - Mỹ.
Buổi gặp giữa Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov và Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton tại Genève, Thụy Sĩ, hôm 6/3 vừa qua đã chính thức xác nhận sự biến chuyển này.
Nếu như Phó tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu tại Há»™i nghị an ninh Munich, Äức, tháng 2/2009, rằng quan hệ Nga - Mỹ đã đến lúc khởi động lại thì trong cuá»™c gặp tại Genève vừa qua, bà Hillary đã tặng ông Lavrov má»™t chiếc nút bấm trên có ghi "reset" (khởi động lại) rồi hai ngưá»i cùng nhau nhấn nút trước sá»± chứng kiến đông đảo cá»§a giá»›i truyá»n thông quốc tế.
Mặc dù đây chỉ là hành động mang tính tượng trưng song nó đã cho thấy tất cả vá» chính sách ngoại giao cá»§a Mỹ vá»›i Nga. Trước đó, Tổng thống Obama đã viết thư và Ä‘iện thoại thưá»ng xuyên cho Tổng thống Nga Medvedev để bàn cách nối lại đối thoại Nga - Mỹ.
Trước khi gặp Ngoại trưởng Nga Lavrov, ngày 6/3, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton tuyên bố NATO đã đồng ý bình thưá»ng hóa quan hệ ngoại giao vá»›i Nga. CÆ¡ chế mang tên Há»™i đồng NATO - Nga là má»™t diá»…n đàn trao đổi giữa hai bên vá» nhiá»u vấn Ä‘á», đã bị gián Ä‘oạn từ 7 tháng nay sau khi xảy ra cuá»™c chiến Nga - Gruzia.
Nga đã hoan nghênh quyết định cá»§a NATO và đồng ý gặp ngoại trưởng các nước NATO ở Brussels. Trước khi các vị ngoại trưởng khối NATO nhóm há»p, Nga đã tuyên bố đồng ý cho Mỹ dùng lãnh thổ để chuyển vận tiếp liệu phi quân sá»± tá»›i Afghanistan.
NATO cÅ©ng hy vá»ng vá»›i sá»± cá»™ng tác cá»§a Nga sẽ làm cho các quốc gia Trung à có thể mở cá»­a các căn cứ cho lá»±c lượng NATO sá»­ dụng, trong lúc má»™t căn cứ không quân cá»§a Mỹ ở Kyrgyzstan sắp phải bị đóng cá»­a.
Jaap de Hoop Scheffer, Tổng thư ký NATO, trong buổi há»p báo tại trụ sở ở Brussels, Bỉ, không xác định thá»i Ä‘iểm há»™i đồng này sẽ làm việc trở lại, tuy nhiên theo dá»± Ä‘oán cá»§a các quan sát viên sẽ không diá»…n ra trước ngày Há»™i nghị thượng đỉnh NATO há»p vào tháng 4 tá»›i. Ngoại trưởng Hillary Clinton tuyên bố vá»›i các Bá»™ trưởng Ngoại giao ở Brussels là "đã đến lúc để khởi sá»± những quan hệ má»›i mẻ vá»›i Nga".
CÅ©ng trong buổi gặp trên, Washington và Moskva đã cam kết tá»›i đây sẽ có má»™t thá»a thuận má»›i vá» Hiệp ước cắt giảm vÅ© khí chiến lược, START-1. Phát biểu tại há»™i nghị, Ngoại trưởng Nga Lavrov nói: "Chúng tôi đã chuẩn bị Ä‘iá»u chỉnh quan hệ hai bên như phía Mỹ đỠxuất... Ký kết má»™t hiệp ước có hiệu lá»±c pháp lý giữa Nga và Mỹ vá» vÅ© khí tấn công chiến lược sẽ trở thành má»™t bước ưu tiên theo hướng này".
Ngoại trưởng Mỹ Hillary cho biết, việc Ä‘i tá»›i má»™t thá»a thuận má»›i vá»›i Nga để thay thế Hiệp ước START-1 là vấn đỠưu tiên. Hiệp ước cắt giảm vÅ© khí chiến lược mà hai đối thá»§ thá»i Chiến tranh lạnh từng thương thuyết và Ä‘i tá»›i thá»a thuận, sẽ hết hiệu lá»±c vào ngày 5/12/2009.
Bà Hillary cho hay, bà mong muốn Tổng thống Obama và ngưá»i đồng cấp Nga Medvedev sẽ có má»™t kế hoạch má»›i vá» hiệp ước cắt giảm vÅ© khí chiến lược trước khi hai ngưá»i gặp nhau tại Há»™i nghị thượng đỉnh G20 diá»…n ra tại London vào ngày 2/4 tá»›i.
Nga coi Hiệp ước START-1 cÆ¡ sở kiểm soát vÅ© khí thá»i hậu Chiến tranh lạnh và tin rằng nếu hiệp ước này hết hiệu lá»±c trong khi chưa tìm được má»™t thá»a thuận thay thế thì có thể làm rối loạn sá»± cân bằng chiến lược.
Trích lá»i Tổng thống Nga Medvedev, Ngoại trưởng Lavrov nói, má»™t thá»a thuận má»›i nên giá»›i hạn không chỉ đầu đạn hạt nhân mà còn phải hạn chế các loại thiết bị chuyển chiến lược như tên lá»­a đạn đạo xuyên lục địa, tên lá»­a đạn đạo gắn ở tàu ngầm và máy bay ném bom hạng nặng...
Từ đối đầu sang đối thoại
Ngày 7/3 vừa qua, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton, kết thúc chuyến công du kéo dài 8 ngày đưa bà sang 3 lục địa để chuyển tải thông Ä‘iệp: Mỹ muốn bắt tay vá»›i các nước bạn, cÅ©ng như thá»a hiệp vá»›i các đối thá»§ cá»§a mình.
Tại Jerusalem, nÆ¡i bà Hillary tiết lá»™ Washington phái hai sứ giả sang thá»§ đô Damas cá»§a Syria; tại Brussels, khi bà đỠxuất sáng kiến má»i Iran tham dá»± há»™i nghị vá» Afghanistan hay tại Genève, thá»i Ä‘iểm bà cùng vá»›i Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov đồng ý  ''bấm nút'' kích hoạt trở lại quan hệ song phương.
Ở đâu bà Hillary Clinton cÅ©ng ná»— lá»±c tá» thiện chí cá»§a Mỹ, Ä‘oạn tuyệt vá»›i chính sách cÅ© cá»§a chính quyá»n Bush. CÅ©ng trong ngày 7/3, bản thân Tổng thống Barack Obama nêu quyết tâm tìm hòa giải cho Afghanistan và thăm dò khả năng xích lại gần vá»›i Taliban ôn hòa.
Vá» vấn đỠhạt nhân cá»§a CHDCND Triá»u Tiên, Mỹ muốn đối thoại vá»›i nước này. Nhiá»u động thái má»›i hÆ¡n, như hôm 2/3 vừa qua, bà Hillary đã chá»§ động tiến vá» phía Ngoại trưởng Syria để trao đổi vá»›i ông bên lá» há»™i nghị các nhà tài trợ cho Gaza, cho phép giá»›i quan sát tin tưởng vào khả năng tiếp cận má»›i này cá»§a chính quyá»n Obama.
Không chỉ quan tâm đến các đối thá»§, chuyến công du cá»§a bà Hillary cÅ©ng là cÆ¡ há»™i để Mỹ xây dá»±ng những nhịp cầu má»›i vá»›i các đồng minh. Ngoại trưởng Mỹ đã hứa vá»›i châu Âu phát huy quan hệ xuyên Äại Tây Dương, vốn đã bị tổn thương dưới thá»i Tổng thống Bush.
Mặc dù những bất đồng chính giữa hai nước liên quan tá»›i hệ thống phòng thá»§ tên lá»­a cá»§a Mỹ tại Äông Âu, vấn đỠGruzia, Ukraina, Kosovo, Iran... vẫn chưa có vấn đỠnào được giải quyết dứt Ä‘iểm, song thái độ chấp nhận đàm phán cá»§a Mỹ đã ghi nhận má»™t bước tiến má»›i trong quan hệ Nga - Mỹ

Nguyễn Bảo (tổng hợp) http://antg.cand.com.vn/vi-VN/hautruong/2009/3/68879.cand