(VnMedia) - Äáng nhẽ ra năm nay sẽ là năm đánh dấu tình bạn “gắn bó keo sÆ¡n†giữa Trung Quốc và CHDCND Triá»u Tiên khi hai nÆ°á»›c ká»· niệm 60 năm thiết láºp quan hệ ngoại giao. Tại má»™t buổi lá»… tuyên bố vá» năm đặc biệt nà y ở thủ đô Bắc Kinh, Thủ tÆ°á»›ng Trung Quốc Ôn Gia Bảo đã nói rằng Trung Quốc và Triá»u Tiên có má»™t tình bạn vô cùng sâu sắc. Tuy nhiên, má»™t loạt vụ thá» hạt nhân và tên lá»a hồi cuối tháng 5 vừa rồi của Triá»u Tiên dÆ°á»ng nhÆ° đã phá há»ng tất cả. Bình Nhưỡng và Bắc Kinh giỠđã không còn thân thiết nhÆ° trÆ°á»›c nữa.
Trong và i tháng qua, thái Ä‘á»™ của Trung Quốc vá»›i đồng minh Triá»u Tiên đã khác hẳn. Bắc Kinh đã thể hiện má»™t láºp trÆ°á»ng cứng rắn khi ủng há»™ nghị quyết trừng phạt của Liên Hợp Quốc nhằm và o “ngÆ°á»i bạn†Triá»u Tiên vì nÆ°á»›c nà y đã thá» hạt nhân và tên lá»a. TrÆ°á»›c đây, trong những vụ việc nhÆ° thế, Trung Quốc thÆ°á»ng đứng vá» phÃa Triá»u Tiên.
Các nhà phân tÃch cho rằng sở dÄ© lần nà y Trung Quốc thay đổi thái Ä‘á»™ vá»›i Triá»u Tiên là do hỠđã bắt đầu tin rằng Bình Nhưỡng thá»±c sá»± muốn phát triển vÅ© khà hạt nhân.
Cứng rắn
TrÆ°á»›c đây, Bắc Kinh luôn nghÄ© rằng Nhà lãnh đạo CHDCND Triá»u Tiên Kim Jong-il chỉ Ä‘ang chÆ¡i trò hạt nhân vá»›i Mỹ, Hà n Quốc và Nháºt Bản. NhÆ°ng những diá»…n biến má»›i nhất gần đây trên bán đảo Triá»u Tiên đã buá»™c Trung Quốc phải thay đổi suy nghÄ©. GiỠđây, hỠđã tin rằng ông Kim thá»±c sá»± muốn sở hữu má»™t kho vÅ© khà hạt nhân.
Theo nhiá»u nhà phân tÃch, Chủ tịch Kim Ä‘ang ná»— lá»±c phát triển vÅ© khà hạt nhân để bảo đảm cho sá»± kế nhiệm của con trai út của ông ta là Kim Jong-un. Câu há»i được đặt ra lúc nà y là tại sao Trung Quốc lại không tiếp tục bảo vệ Triá»u Tiên nhÆ° hỠđã từng là m trÆ°á»›c đây? Có hai lý do để giải thÃch cho sá»± thay đổi nà y.
Thứ nhất, việc Bình Nhưỡng tiến hà nh má»™t loạt vụ thá» hạt nhân và tên lá»a đã là m mất mặt Bắc Kinh. Trong khi Trung Quốc đã tốn không biết bao nhiá»u thá»i gian, công sức và tâm huyết và o các cuá»™c Ä‘Ã m phán hạt nhân 6 bên nhằm thuyết phục Triá»u Tiên từ bá» chÆ°Æ¡ng trình hạt nhân thì những hà nh Ä‘á»™ng má»›i đây của Bình Nhưỡng nhÆ° là má»™t “gáo nÆ°á»›c lạnh†hắt thẳng và o mặt Bắc Kinh. Nói trắng ra, Bình Nhưỡng đã không nể mặt Bắc Kinh.
"Vụ thá» hạt nhân thứ hai của Triá»u Tiên đã khiến Trung Quốc hoà n toà n thất vá»ng," ông Brian Bridges, má»™t nhà phân tÃch chÃnh trị chuyên vá» vấn Ä‘á» Triá»u Tiên thuá»™c trÆ°á»ng Äại há»c Lingnan ở Hong Kong, nháºn định. "Vụ việc đó đã chứng tá» Trung Quốc không có nhiá»u ảnh hưởng đối vá»›i Triá»u Tiên nhÆ° há» mong muốn hoặc là nhÆ° thế giá»›i bên ngoà i nghÄ©."
Bắc Kinh không thÃch nói nhiá»u vá» bản chất quan hệ của há» vá»›i Bình Nhưỡng. NhÆ°ng trên thá»±c tế, quan hệ giữa hai nÆ°á»›c khá sâu sắc vì Trung Quốc đã bảo vệ CHDCND Triá»u Tiên kể từ cuá»™c chiến Triá»u Tiên những năm 1950 đến giá». Khi được há»i vỠảnh hưởng của Trung Quốc đối vá»›i Triá»u Tiên, phát ngôn viên Bá»™ Ngoại giao Trung Quốc Ma Zhaoxu chỉ nói rằng Bắc Kinh không muốn tìm kiếm ảnh hưởng đối vá»›i bất kỳ nÆ°á»›c nà o.
Tuy váºy, Bắc Kinh đã tá» rõ thái Ä‘á»™ không hà i lòng vá»›i Bình Nhưỡng trong thá»i gian gần đây. Hồi đầu tháng 6, Trung Quốc đã hoãn chuyến thăm của má»™t quan chức cấp cao của nÆ°á»›c nà y đến CHDCND Triá»u Tiên.
Lý do thứ hai khiến Trung Quốc thay đổi thái Ä‘á»™ vá»›i Triá»u Tiên là Trung Quốc hoà n toà n không muốn có má»™t nÆ°á»›c láng giá»ng có vÅ© khà hạt nhân ở ngay bên cạnh, nhất lại là má»™t nÆ°á»›c có tÃnh khà thất thÆ°á»ng nhÆ° Triá»u Tiên. Trung Quốc chỉ muốn má»™t nÆ°á»›c Triá»u Tiên ổn định là m vùng đệm cho nÆ°á»›c nà y chứ không muốn má»™t nÆ°á»›c Triá»u Tiên có vÅ© khà hạt nhân và thất thÆ°á»ng ngay sát nách mình.
… nhÆ°ng vẫn tháºn trá»ng
Mặc dù tá» thái Ä‘á»™ cứng rắn vá»›i CHDCND Triá»u Tiên nhÆ°ng Bắc Kinh vẫn rất tháºn trá»ng trong cách đối xá» vá»›i ngÆ°á»i bạn láng giá»ng của mình. Äiá»u nà y được thể hiện qua việc dù ủng há»™ các nÆ°á»›c thà nh viên Liên Hợp Quốc có quyá»n giám sát và kiểm tra các tà u hà ng đáng nghi ra và o Triá»u Tiên nhÆ°ng Trung Quốc vẫn khuyên các nÆ°á»›c phải tháºn trá»ng. Ngoà i ra, Trung Quốc vẫn tiếp tục ủng há»™ váºt chất cho Triá»u Tiên, bao gồm lÆ°Æ¡ng thá»±c và nhiên liệu.
Sở dÄ© Bắc Kinh có thái Ä‘á»™ nhÆ° trên là vì Bắc Kinh e ngại nếu quá mạnh tay sẽ dẫn đến sá»± sụp đổ của CHDCND Triá»u Tiên. Và điá»u nà y hoà n toà n không có lợi cho Trung Quốc. Má»™t sá»± sụp đổ của Triá»u Tiên sẽ dẫn đến tình trạng hà ng triệu ngÆ°á»i dân nÆ°á»›c nà y chạy sang tị nạn ở Trung Quốc, là m tăng sức mạnh cho ngÆ°á»i thiểu số Triá»u Tiên Ä‘ang sinh sống ở Trung Quốc đồng thá»i là m trầm trá»ng thêm các vấn Ä‘á» thất nghiệp trong nÆ°á»›c.
Quan trá»ng hÆ¡n, Bắc Kinh không mong muốn chứng kiến sá»± bất ổn ở Triá»u Tiên bởi Ä‘iá»u đó sẽ đồng nghÄ©a vá»›i sá»± hiện diện của quân Ä‘á»™i Mỹ tại khu vá»±c sát nách Trung Quốc. NhÆ° váºy, Trung Quốc sẽ mất Ä‘i má»™t vùng đệm an toà n.
ChÃnh vì những lý do trên mà Trung Quốc sẵn sà ng gây áp lá»±c vá»›i Triá»u Tiên nhÆ°ng ở mức Ä‘á»™ vừa phải để sao cho có thể cân bằng giữa phản ứng của nÆ°á»›c nà y vá»›i Triá»u Tiên trong khi vẫn giữ được lợi Ãch an ninh lâu dà i.
Kiệt Linh - (Tổng hợp)
|