Tìm hiểu vá» "quả đấm thép" cá»§a Iran 打å°
周四, 2010年 12月 16日 14:32

Cập nhật lúc 21h10" , ngày 28/06/2009 -

(VnMedia) - Ngay sau bầu cá»­ tổng thống tại Iran, cả thế giá»›i cứ nghÄ© rằng chính quyá»n Hồi giáo tại Iran sẽ bị lật đổ bởi sức mạnh má»m mại cá»§a má»™t cuá»™c cách mạng nhung như ở má»™t số nước Äông Âu trước đây. Nhưng ngược lại, chính quyá»n Iran không những đứng vững mà còn ngày càng cá»§ng cố được sức mạnh cá»§a mình sau sóng gió.

Làm sao mà chính quyá»n Iran có thể vượt qua được những khó khăn to lá»›n như vậy? Câu trả lá»i má»™t phần nằm ở sức mạnh cá»§a “quả đấm thépâ€. Äó là Lá»±c lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC).


Quá trình hình thành và cơ cấu

IRGC được thành lập vào tháng 5/1979, bởi Lãnh tụ Tối cao, Giáo chá»§ Ayatollah Khomeini, sau khi cuá»™c cách mạng Hồi giáo tại Iran kết thúc. Ban đầu, IRGC ra Ä‘á»i vá»›i tư cách là lá»±c lượng cá»§a nhân dân, tương tá»± như lá»±c lượng Vệ binh Quốc gia cá»§a Mỹ vá»›i vai trò cÆ¡ bản tập trung vào các vấn đỠan ninh ná»™i địa.


IRGC là lá»±c lượng độc lập vá»›i Quân đội Iran. IRGC cÅ©ng có các binh chá»§ng lục quân, hải quân, không quân, tình báo và lá»±c lượng đặc nhiệm riêng biệt. Ngoài ra IRGC còn có vai trò trong việc quản lý lá»±c lượng tên lá»­a chiến lược cá»§a Iran, các hoạt động tình báo trong nước và ngoài nước cá»§a Iran và độc quyá»n trong việc tuần tra và kiểm soát an ninh tại thá»§ đô Tehran.


Ảnh minh há»a

Lực lượng tên lửa Iran, trực thuộc IRGC, trong một lần tập trận.


Hiện tại số lượng binh lính thưá»ng trá»±c cá»§a IRGC vào khoảng 125.000 ngưá»i. Ngoài ra IRGC còn kiểm soát lá»±c lượng dân quân tá»± vệ Basij vá»›i số lượng khoảng 11 triệu thành viên trong đó có khoảng 90.000 nhân viên thưá»ng xuyên và 300.000 quân dá»± bị động viên.

Cuá»™c chiến tranh biên giá»›i trong những năm 1980 vá»›i Iraq đã biến IRGC trở thành lá»±c lượng chiến đấu thưá»ng xuyên được tổ chức chặt chẽ giống như quân đội các nước phương Tây khác. Các chuyên gia quân sá»± còn ví sức mạnh cá»§a Lá»±c lượng này như Hồng quân Liên Xô.

Thá»±c chất, IRGC được hình thành nhằm đối trá»ng vá»›i quân đội chính quy cá»§a Iran để bảo vệ thành quả cá»§a cuá»™c cách mạng Hồi giáo năm 1979. Chính phá»§ Iran lo sợ trước việc bị lật đổ bởi má»™t cuá»™c đảo chính do quân đội tiến hành. Do đó, IRGC được ra Ä‘á»i nhằm bảo vệ chính quyá»n Iran trong trưá»ng hợp xảy ra má»™t cuá»™c binh biến. Kể từ khi ra Ä‘á»i, các hoạt động cá»§a IRGC ngày càng được cá»§ng cố và mở rá»™ng.

Vai trò ngày càng tăng

Các chuyên gia quân sá»± cho rằng IRGC đã bắt đầu phái các chiến binh cá»§a há» ra nước ngoài kể từ cuá»™c chiến tranh Iran - Iraq. Lá»±c lượng Quds, má»™t bá»™ phận trá»±c thuá»™c cá»§a  IRGC vá»›i biên chế chỉ vài ngàn nhân viên, đã trở thành má»™t cÆ¡ quan chuyên phụ trách các vấn đỠđối ngoại. Nhiệm vụ cá»§a Lá»±c lượng Quds là tiến hành các hoạt động bí mật tại nước ngoài, trước hết trong khu vá»±c có ngưá»i Kurd sinh sống tại Iraq và sau đó là thiết lập mối quan hệ vá»›i các nhóm ngưá»i Shiite và Kurd trong toàn khu vá»±c Trung Äông.

Năm 1982, má»™t đơn vị cá»§a Quds đã được triển khai tá»›i Li-băng nhằm trợ giúp lá»±c lượng vÅ© trang Hezbollah. Trong những năm 1990, má»™t đơn vị khác cá»§a lá»±c lượng này cÅ©ng được biệt phái tá»›i Bosnia để hậu thuẫn những ngưá»i Hồi giáo Bosnia trong cuá»™c ná»™i chiến tại nước này. Các chuyên gia cho rằng, trong thá»i gian gần đây, Quds đã trá»±c tiếp vận chuyển vÅ© khí cho các tổ chức vÅ© trang trong khu vá»±c Trung Äông như Hezbollah, Hamas, và ngưá»i Hồi giáo Palestine Jihad. Ngoài ra, lá»±c lượng này còn chuyển nhiá»u loại vÅ© khí và đạn dược cho lá»±c lượng Taliban Ä‘ang hoạt động tại  Afghanistan và các chiến binh ngưá»i Shiite tại Iraq.

Ảnh minh há»a

Lá»±c lượng Basij, trá»±c thuá»™c IRGC, tham gia trấn áp những ngưá»i biển tình tại thá»§ đô Tehran.


Vai trò ngày càng gia tăng cá»§a IRGC trên trưá»ng quốc tế song hành cùng vá»›i việc tăng cưá»ng ảnh hưởng cá»§a nó ở trong nước. IRGC được coi là xương sống trong cÆ¡ cấu chính trị hiện nay tại Iran và là má»™t trong những thành tố quan trá»ng trong việc quản lý và Ä‘iá»u hành ná»n kinh tế Iran. Lá»±c lượng này Ä‘ang kiểm soát khoảng 1/3 các hoạt động cá»§a ná»n kinh tế Iran thông qua hàng loạt các công ty.

Lãnh tụ Tối cao, Giáo chá»§ Ayatollah Ali Khamenei, đã sá»­ dụng quyá»n kiểm soát đối vá»›i IRGC để mở rá»™ng ảnh hưởng cá»§a ông trên cả lÄ©nh vá»±c chính trị và kinh tế. Giáo chá»§ Khamenei đã chỉ định các cá»±u tư lệnh cá»§a lá»±c lượng này nắm giữ những vị trí quan trá»ng cá»§a đất nước, trong đó có Tổng thống Mahmoud Ahmadinejad, đã từng là má»™t thành viên cá»§a IRGC.

Mặc dù vậy, IRGC có liên quan tá»›i rất nhiá»u các hoạt động kinh tế và quân sá»± gây nhiá»u tranh cãi, trong đó có những cáo buá»™c liên quan tá»›i tham nhÅ©ng và đàn áp phong trào đối lập đòi tá»± do chính trị tại Iran.

Chính quyá»n cá»§a cá»±u Tổng thống Bush đã từng có ý định liệt IRGC vào danh sách khá»§ng bố. Äá»™ng thái này sẽ cho phép Mỹ tiến hành trừng phạt các công ty nước ngoài, đặc biệt là các công ty trong ngành dầu lá»­a và khí đốt. Äồng thá»i nó cÅ©ng cho phép Mỹ phong tá»a tài sản cá»§a những công ty trợ giúp cho các doanh nghiệp dưới sá»± sở hữu cá»§a IRGC.

Trong những ngày tháng trước cuá»™c bầu cá»­ Tổng thống Iran, IRGC đã lên tiếng cảnh báo vá» má»™t cuá»™c cách mạng nhung và cam kết đập tan bất kỳ má»™t âm mưu lật đổ chính quyá»n Hồi giáo Iran.

Như vậy, hầu như sau 30 năm thành lập, các tư lệnh IRGC đã thâm nhập vào Ä‘á»i sống kinh tế, chính trị và văn hóa cá»§a Iran. Hiện nay, má»™t ná»­a trong số ná»™i các trong chính phá»§ cá»§a Tổng thống Ahmadinejad Ä‘á»u là các sÄ© quan cao cấp cá»§a IRGC. Tổng thống Ahmadinejad cÅ©ng đã lá»±a chá»n nhiá»u quan chức IRGC nắm giữ chính quyá»n cấp tỉnh.

Kể từ khi thành lập, IRGC không ngừng được chính quyá»n Iran tin tưởng và coi như là má»™t công cụ bạo lá»±c cách mạng nhằm trấn áp các mối Ä‘e dá»a đối vá»›i nhà nước Hồi giáo Iran. CÆ¡ cấu tổ chức cá»§a IRGC không ngừng được cá»§ng cố và hoàn thiện. Trước khi bầu cá»­ tổng thống, tại Iran đã nảy sinh ra cuá»™c tranh luận trong ná»™i bá»™ những ngưá»i lãnh đạo chính quyá»n vá» vai trò chính trị giữa IRGC và Quân đội Iran. Cuối cùng câu trả lá»i vẫn nghiêng vá» phía IRGC, đặc biệt sau các cuá»™c bạo loạn vừa qua tại thá»§ đô Tehran.

An Khanh - (Tổng hợp) http://vnmedia.vn/newsdetail.asp?NewsId=168013&Catid=11