Cáºp nháºt lúc 21h10" , ngà y 28/06/2009 -
(VnMedia) - Ngay sau bầu cá» tổng thống tại Iran, cả thế giá»›i cứ nghÄ© rằng chÃnh quyá»n Hồi giáo tại Iran sẽ bị láºt đổ bởi sức mạnh má»m mại cá»§a má»™t cuá»™c cách mạng nhung như ở má»™t số nước Äông Âu trước đây. Nhưng ngược lại, chÃnh quyá»n Iran không những đứng vững mà còn ngà y cà ng cá»§ng cố được sức mạnh cá»§a mình sau sóng gió. Là m sao mà chÃnh quyá»n Iran có thể vượt qua được những khó khăn to lá»›n như váºy? Câu trả lá»i má»™t phần nằm ở sức mạnh cá»§a “quả đấm thépâ€. Äó là Lá»±c lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC).
Quá trình hình thà nh và cÆ¡ cấu IRGC được thà nh láºp và o tháng 5/1979, bởi Lãnh tụ Tối cao, Giáo chá»§ Ayatollah Khomeini, sau khi cuá»™c cách mạng Hồi giáo tại Iran kết thúc. Ban đầu, IRGC ra Ä‘á»i vá»›i tư cách là lá»±c lượng cá»§a nhân dân, tương tá»± như lá»±c lượng Vệ binh Quốc gia cá»§a Mỹ vá»›i vai trò cÆ¡ bản táºp trung và o các vấn đỠan ninh ná»™i địa.
IRGC là lá»±c lượng độc láºp vá»›i Quân đội Iran. IRGC cÅ©ng có các binh chá»§ng lục quân, hải quân, không quân, tình báo và lá»±c lượng đặc nhiệm riêng biệt. Ngoà i ra IRGC còn có vai trò trong việc quản lý lá»±c lượng tên lá»a chiến lược cá»§a Iran, các hoạt động tình báo trong nước và ngoà i nước cá»§a Iran và độc quyá»n trong việc tuần tra và kiểm soát an ninh tại thá»§ đô Tehran.
 |
Lá»±c lượng tên lá»a Iran, trá»±c thuá»™c IRGC, trong má»™t lần táºp tráºn.
|
Hiện tại số lượng binh lÃnh thưá»ng trá»±c cá»§a IRGC và o khoảng 125.000 ngưá»i. Ngoà i ra IRGC còn kiểm soát lá»±c lượng dân quân tá»± vệ Basij vá»›i số lượng khoảng 11 triệu thà nh viên trong đó có khoảng 90.000 nhân viên thưá»ng xuyên và 300.000 quân dá»± bị động viên.
Cuá»™c chiến tranh biên giá»›i trong những năm 1980 vá»›i Iraq đã biến IRGC trở thà nh lá»±c lượng chiến đấu thưá»ng xuyên được tổ chức chặt chẽ giống như quân đội các nước phương Tây khác. Các chuyên gia quân sá»± còn và sức mạnh cá»§a Lá»±c lượng nà y như Hồng quân Liên Xô.
Thá»±c chất, IRGC được hình thà nh nhằm đối trá»ng vá»›i quân đội chÃnh quy cá»§a Iran để bảo vệ thà nh quả cá»§a cuá»™c cách mạng Hồi giáo năm 1979. ChÃnh phá»§ Iran lo sợ trước việc bị láºt đổ bởi má»™t cuá»™c đảo chÃnh do quân đội tiến hà nh. Do đó, IRGC được ra Ä‘á»i nhằm bảo vệ chÃnh quyá»n Iran trong trưá»ng hợp xảy ra má»™t cuá»™c binh biến. Kể từ khi ra Ä‘á»i, các hoạt động cá»§a IRGC ngà y cà ng được cá»§ng cố và mở rá»™ng.
Vai trò ngà y cà ng tăng Các chuyên gia quân sá»± cho rằng IRGC đã bắt đầu phái các chiến binh cá»§a há» ra nước ngoà i kể từ cuá»™c chiến tranh Iran - Iraq. Lá»±c lượng Quds, má»™t bá»™ pháºn trá»±c thuá»™c cá»§a IRGC vá»›i biên chế chỉ và i ngà n nhân viên, đã trở thà nh má»™t cÆ¡ quan chuyên phụ trách các vấn đỠđối ngoại. Nhiệm vụ cá»§a Lá»±c lượng Quds là tiến hà nh các hoạt động bà máºt tại nước ngoà i, trước hết trong khu vá»±c có ngưá»i Kurd sinh sống tại Iraq và sau đó là thiết láºp mối quan hệ vá»›i các nhóm ngưá»i Shiite và Kurd trong toà n khu vá»±c Trung Äông.
Năm 1982, má»™t đơn vị cá»§a Quds đã được triển khai tá»›i Li-băng nhằm trợ giúp lá»±c lượng vÅ© trang Hezbollah. Trong những năm 1990, má»™t đơn vị khác cá»§a lá»±c lượng nà y cÅ©ng được biệt phái tá»›i Bosnia để háºu thuẫn những ngưá»i Hồi giáo Bosnia trong cuá»™c ná»™i chiến tại nước nà y. Các chuyên gia cho rằng, trong thá»i gian gần đây, Quds đã trá»±c tiếp váºn chuyển vÅ© khà cho các tổ chức vÅ© trang trong khu vá»±c Trung Äông như Hezbollah, Hamas, và ngưá»i Hồi giáo Palestine Jihad. Ngoà i ra, lá»±c lượng nà y còn chuyển nhiá»u loại vÅ© khà và đạn dược cho lá»±c lượng Taliban Ä‘ang hoạt động tại Afghanistan và các chiến binh ngưá»i Shiite tại Iraq.
 |
Lá»±c lượng Basij, trá»±c thuá»™c IRGC, tham gia trấn áp những ngưá»i biển tình tại thá»§ đô Tehran.
|
Vai trò ngà y cà ng gia tăng cá»§a IRGC trên trưá»ng quốc tế song hà nh cùng vá»›i việc tăng cưá»ng ảnh hưởng cá»§a nó ở trong nước. IRGC được coi là xương sống trong cÆ¡ cấu chÃnh trị hiện nay tại Iran và là má»™t trong những thà nh tố quan trá»ng trong việc quản lý và điá»u hà nh ná»n kinh tế Iran. Lá»±c lượng nà y Ä‘ang kiểm soát khoảng 1/3 các hoạt động cá»§a ná»n kinh tế Iran thông qua hà ng loạt các công ty.
Lãnh tụ Tối cao, Giáo chá»§ Ayatollah Ali Khamenei, đã sá» dụng quyá»n kiểm soát đối vá»›i IRGC để mở rá»™ng ảnh hưởng cá»§a ông trên cả lÄ©nh vá»±c chÃnh trị và kinh tế. Giáo chá»§ Khamenei đã chỉ định các cá»±u tư lệnh cá»§a lá»±c lượng nà y nắm giữ những vị trà quan trá»ng cá»§a đất nước, trong đó có Tổng thống Mahmoud Ahmadinejad, đã từng là má»™t thà nh viên cá»§a IRGC.
Mặc dù váºy, IRGC có liên quan tá»›i rất nhiá»u các hoạt động kinh tế và quân sá»± gây nhiá»u tranh cãi, trong đó có những cáo buá»™c liên quan tá»›i tham nhÅ©ng và đà n áp phong trà o đối láºp đòi tá»± do chÃnh trị tại Iran.
ChÃnh quyá»n cá»§a cá»±u Tổng thống Bush đã từng có ý định liệt IRGC và o danh sách khá»§ng bố. Äá»™ng thái nà y sẽ cho phép Mỹ tiến hà nh trừng phạt các công ty nước ngoà i, đặc biệt là các công ty trong ngà nh dầu lá»a và khà đốt. Äồng thá»i nó cÅ©ng cho phép Mỹ phong tá»a tà i sản cá»§a những công ty trợ giúp cho các doanh nghiệp dưới sá»± sở hữu cá»§a IRGC.
Trong những ngà y tháng trước cuá»™c bầu cá» Tổng thống Iran, IRGC đã lên tiếng cảnh báo vá» má»™t cuá»™c cách mạng nhung và cam kết Ä‘áºp tan bất kỳ má»™t âm mưu láºt đổ chÃnh quyá»n Hồi giáo Iran.
Như váºy, hầu như sau 30 năm thà nh láºp, các tư lệnh IRGC đã thâm nháºp và o Ä‘á»i sống kinh tế, chÃnh trị và văn hóa cá»§a Iran. Hiện nay, má»™t ná»a trong số ná»™i các trong chÃnh phá»§ cá»§a Tổng thống Ahmadinejad Ä‘á»u là các sÄ© quan cao cấp cá»§a IRGC. Tổng thống Ahmadinejad cÅ©ng đã lá»±a chá»n nhiá»u quan chức IRGC nắm giữ chÃnh quyá»n cấp tỉnh.
Kể từ khi thà nh láºp, IRGC không ngừng được chÃnh quyá»n Iran tin tưởng và coi như là má»™t công cụ bạo lá»±c cách mạng nhằm trấn áp các mối Ä‘e dá»a đối vá»›i nhà nước Hồi giáo Iran. CÆ¡ cấu tổ chức cá»§a IRGC không ngừng được cá»§ng cố và hoà n thiện. Trước khi bầu cá» tổng thống, tại Iran đã nảy sinh ra cuá»™c tranh luáºn trong ná»™i bá»™ những ngưá»i lãnh đạo chÃnh quyá»n vá» vai trò chÃnh trị giữa IRGC và Quân đội Iran. Cuối cùng câu trả lá»i vẫn nghiêng vá» phÃa IRGC, đặc biệt sau các cuá»™c bạo loạn vừa qua tại thá»§ đô Tehran.
An Khanh - (Tổng hợp) http://vnmedia.vn/newsdetail.asp?NewsId=168013&Catid=11
|