Vào lớp 10, cô giáo chủ nhiệm nhìn đàn gà  nòi là mười mấy đứa chúng tôi và nói: Hãy học vì mình thích học. Điểm chỉ là kẹo thôi. Chúng tôi là học sinh lớp chuyên từ cuối tiểu học, đứa nào cũng từng chinh chiến qua nhiều kỳ thi học sinh giỏi các cấp. Điểm số là thước đo, giải to là vinh dự. Sao cô giáo lại bảo điểm "chỉ là kẹo thôi"?

Hóa ra đó lại là những buổi học vui vẻ nhất của chúng tôi. Một câu trả lời hay trong tiết học, cô giáo có thể cho ngay điểm 10. Một bài hịch hóm hỉnh viết cho báo tường cô có thể chấm điểm 9 thay cho bài kiểm tra một tiết.

Khi cô nói rằng "Điểm chỉ là kẹo thôi" chúng tôi đã rất ngơ ngác

Đôi lần, chúng tôi tự phát học lẩy Kiều, tập ngâm thơ chữ Hán của Cao Bá Quát, cũng được cô "vào sổ điểm". Bài kiểm tra, bài thi vẫn đủ, vẫn nhiều, nhưng tụi tôi học hành vô cùng thoải mái. Và quan trọng là đến một ngày, bỗng nhiên hầu hết chúng tôi không còn quan tâm đến "điểm" nữa.

May mắn cho chúng tôi, lớn lên với những tiết học nhẹ nhõm sảng khoái.

Nhưng may mắn hơn, đấy là giữa chúng tôi đã nảy nở một tình bạn keo sơn gắn bó cho đến bây giờ và mãi mãi. Điểm số chỉ là kẹo, ngọt ngào chốc lát. Chỉ có kiến thức thu nhận được trong sự chia sẻ là khiến cuộc đời ngọt ngào mãi mãi.

Tự bao giờ sự ganh đua ngấm ngầm giữa các "học trò lớp chuyên" biến mất và tình bạn cứ lớn dần lên.

Đến trường không chỉ để học chữ, còn là để học làm người, học cách sống với nhau. Triết lý đó giản đơn mà thành khát vọng khôn nguôi. Nhất là khi mà hôm nay, đây đó lộ dần sự đua nhau đến tận cùng,  thay vì nắm tay nhau đi tới vô cùng. Là cuộc đua luyện thi để vào được lớp 1. Là cuộc đua "xếp hàng" sớm để vào lớp mẫu giáo trường điểm. Là sự ganh đua điểm chác trần trụi khiến cho vị ngọt chốc lát cơ hồ cũng chuyển hoá thành nỗi đắng cay lâu dài.

Đến trường không chỉ để học chữ, còn là để học làm người, học cách sống với nhau.

Đôi nơi lớp học cũng "tranh sống" chẳng khác mấy giờ kẹt xe rối loạn trên phố, không còn không gian và dưỡng khí cho những tình bạn nảy nở. Để rồi tương lai cam phận những người làm thuê, tiếp tục gia nhập một cuộc đua vô vọng xuống đáy, bán rẻ mồ hôi sức lực để mong một phần thắng "tận cùng". Một cuộc đua được cài đặt lầm lạc có thể khiến người chơi dần méo mó trong sự đua tranh.

Hai con chim khách, mổ nhau cành cây
Hai cái bánh dầy, đánh nhau mâm cỗ
Hai hạt đậu đỏ, đánh nổ nồi rang
Hai con kiến càng, đánh nhau lọ mật
Hai mươi hòn đất, đánh vật bờ ao
Mày tát chuôm tao, tao tát chuôm mày
Rổ cá mày đầy, tao đầy rổ tôm…

Câu ca có nhịp điệu vui tai mà buồn thăm thẳm. Khi nào mà sự ganh đua, nỗi ghen tỵ bỗng khiến mặt người đột nhiên biến dạng, như vừa trải qua một tai nạn giao thông mài mặt xuống đường?

Không thể khác, cuộc đời đặt mỗi người vào nhiều chặng đua. Hãy xem điểm số, chiến thắng chỉ như viên kẹo ngọt, để những điều tốt đẹp khác còn cơ hội nẩy nở trên gương mặt con người.

Hà Nhân ( báo Hoa Học Trò )