Trò chuyện cùng SV: Sá»± dÅ©ng cảm của khát vá»ng |
周五, 2012年 03月 02日 15:04 |
Khi nhà thÆ¡ LÆ°u Quang VÅ© viết câu thÆ¡ "Tôi chán cả bạn bè tôi, mấy năm rồi há» chẳng nói được câu gì má»›i" thì hẳn là VÅ© buồn. NhÆ°ng ná»—i buồn đó chắc chắn sẽ lá»›n hÆ¡n rất nhiá»u nếu không xảy ra vá»›i thi ca mà xảy ra trong lÄ©nh vá»±c kiến thức Ä‘á»i sống, khoa há»c kỹ thuáºt và công nghệ, bởi ở đó ngÆ°á»i ta luôn chỠđợi những tiến bá»™ tÃnh theo từng phút từng giá».  ThÆ¡ Ä‘á»i sau Trung Hoa có thể không bằng được thÆ¡ ÄÆ°á»ng thÆ¡ Tống. Má»™t nhà văn hôm nay có thể không "váºt" nổi má»™t nhà văn thá»i cổ Ä‘iển hay Phục hÆ°ng. CÅ©ng nhÆ° má»™t Nguyá»…n Du của Trung đại bóng rợp trùm lên cả Ä‘Æ°Æ¡ng đại là chuyện dá»… chấp nháºn. NhÆ°ng tháºt bất hạnh nếu chiếc máy hÆ¡i nÆ°á»›c của thế ká»· 15 đến hôm nay vẫn tiếp tục bò lê bò cà ng trên phố xá đông đúc. Tháºt bất hạnh nếu vi trùng lao cho đến hôm nay vẫn chÆ°a có tên gá»i là vi trùng Koch. Thá»±c bất hạnh nếu trong vốn từ vá»±ng của loà i ngÆ°á»i hôm nay chÆ°a biết đến từ vắc-xin và tháºt bất hạnh khi con quá»· Ä‘áºu mùa vẫn tiếp tục thò bà n tay gá»›m ghiếc ấn lên những gÆ°Æ¡ng mặt thiên thần của các em bé ngà y nay. Muốn có được sá»± tiến bá»™ để vượt lên, để cho hôm nay khác hôm qua nhÆ° váºy, phải bắt đầu từ khát vá»ng.
TrÆ°á»›c hết là khác vá»ng của con ngÆ°á»i vượt qua tăm tối của nháºn thức để tìm đến sá»± tháºt - sá»± tháºt của kiến thức, của chân lý khoa há»c. Äó cÅ©ng là khát vá»ng tá»± do của con ngÆ°á»i, bởi ngÆ°á»i ta chỉ thá»±c sá»± tá»± do khi có đủ trà tuệ. Äó còn là khát vá»ng của lòng yêu nÆ°á»›c, yêu thÆ°Æ¡ng con ngÆ°á»i. muốn thay đổi cách nghÄ© cách là m, sao cho xã há»™i tốt hÆ¡n, Ä‘Æ°a cuá»™c sống con ngÆ°á»i tiến lên má»™t bÆ°á»›c phát triển má»›i. Ông Nguyá»…n TrÆ°á»ng Tá»™ thuở còn thiếu nhi đã bá» thá»i gian Ä‘i dá»c con đê sông Hồng suốt hai ba ngà y, để quan sát, để Æ°á»›c lượng những đống cát trong lòng sông cao hÆ¡n mặt ruá»™ng bên ngoà i đê đến má»™t hai trượng thì hẳn là không phải để vui chÆ¡i, mà vì ông thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i dân châu thổ sông Hồng thÆ°á»ng xuyên trong cảnh lụt lá»™i. Äê Văn Giang ở HÆ°ng Yên hồi đó vỡ 18 năm liá»n. Äể rồi lá»›n lên, bằng những nghiên cứu thá»±c nghiệm, ông Ä‘á» xuất trị thủy sông Hồng bằng ý kiến trái ngược và má»›i lạ, không phải đắp đê mà là đà o kênh giảm lÆ°u lượng để vừa tránh há»a vỡ đê lại táºn dụng được phù sa cho cả má»™t vùng đất châu thổ của ông cha để lại. Äây chỉ là má»™t ý kiến nhá» trong vô số những luáºn Ä‘iểm Ä‘á» xuất canh tân đất nÆ°á»›c của ông Nguyá»…n TrÆ°á»ng Tá»™. NhÆ°ng tại sao khát vá»ng lại cần có lòng dÅ©ng cảm? Bởi con ngÆ°á»i không dám phủ định những tri thức của chÃnh mình. Nghiệp chÆ°á»›ng nà y ngÆ°á»i ta gá»i là sở tri chÆ°á»›ng. Trong lịch sá» dằng dặc gần 20 thế ká»·, chỉ vì ngÆ°á»i ta lỡ tin theo Aristotle (âm Ä‘á»c tiếng Việt: A-rÃtx-tốt) rằng váºt nặng rÆ¡i nhanh hÆ¡n váºt nhẹ mà đến cuối thế ká»· 16, khi Galileo Galilei (âm Ä‘á»c tiếng Việt: Ga-li-lê-ô Ga-li-lê-i) trèo lên đỉnh tháp nghiêng Pisa để thả 2 viên bi nặng nhẹ khác nhau rÆ¡i xuống đất, để là m thá»±c nghiệm cho má»i ngÆ°á»i táºn mắt thấy rằng váºn tốc 2 viên bi đó giống nhau, thì láºp tức ông đã bị cho thôi việc và khởi đầu bao ná»—i Ä‘á»a Ä‘Ã y danh dá»±, kéo dà i mãi sau nà y. Cuá»™c Ä‘á»i của Nguyá»…n TrÆ°á»ng Tá»™ phần nà o đó, cÅ©ng nhÆ° váºy. Em muốn táºp sống tá»± láºp, cần lòng dÅ©ng cảm. Muốn có khát vá»ng đổi thay, cà ng cần lòng dÅ©ng cảm. Suy cho cùng, chÃnh nhá» ngược gió mà những cánh diá»u đã bay lên. Äoà n Công Lê Huy (Äặc san "Hãy nói yêu, thôi đừng nói yêu mãi mãi 3 - Trái Tim Tỉnh Thức" ká»· niệm 20 năm báo Hoa Há»c Trò và 10 năm báo 2!) |